Bütün bir Tanzimat ve Servet-i Fünun devirlerini ve hatta Meşrutiyet devrinin de ilk yıllarını eserleriyle dolduran Ahmet Mithat Efendinin birden çok sıfatı vardır: Gazeteci, hikâye ve roman yazarı, tarihçi, ilahiyatçı, felsefeci... O, bütün bu alanlarda ciltler dolusu eseri bulunan, edebiyattan coğrafyaya, müzikten dinler tarihine hemen her konuda kalem oynatmış ve okuyucularını her alandan haberdar etmek isteyen bir gazeteci, bir ansiklopedisttir. Şeytankaya Tılsımı Ahmet Mithat Efendinin bütün eserleri

Bütün bir Tanzimat ve Servet-i Fünun devirlerini ve hatta Meşrutiyet devrinin de ilk yıllarını eserleriyle dolduran Ahmet Mithat Efendinin birden çok sıfatı vardır: Gazeteci, hikâye ve roman yazarı, tarihçi, ilahiyatçı, felsefeci... O, bütün bu alanlarda ciltler dolusu eseri bulunan, edebiyattan coğrafyaya, müzikten dinler tarihine hemen her konuda kalem oynatmış ve okuyucularını her alandan haberdar etmek isteyen bir gazeteci, bir ansiklopedisttir. Kıssadan Hisse, Ahmet Mithat Efendi gibi edebiyatımıza ma

Ahmet Midhat'ı sadece bir romancı ve gazeteci olarak değil, düşünceleri, çalışma ve yaşama biçimiyle Osmanlı modernleşme döneminin önemli bir figürü olarak değerlendirmek gerekir. Ahmet Midhat, bir merkez kuvvet gibi bu döneme ait ne varsa etrafında toplamıştır. Onun hayatını incelemek, eğitim/öğretim kurumlarıyla/matbaacılık tarihiyle, aile yapısıyla, kadın hayatındaki dönüşümleriyle, Batılılaşma ekseninde yeni bir yola giren edebiyatıyla, özellikle roman türünün başlama ve gelişmesiyle, Osmanlı'da çocuk o

Ölümünün 100. yılında andığımız Ahmet Mithat Efendi halka okuma zevki aşılamış bir yazarımızdır. Bu sebeple çok sayıda roman ve hikâye kaleme almıştır. Dürdane romanı Tercüman-ı Hakikat gazetesinde 1881 yılında tefrika edilmiş ve daha sonra kitap hâline getirilmiştir. Roman, kahramanlarının adlarını taşıyan beş bölümden meydana gelir. Boğazda bir yalıda oturan Dürdane Hanımın Mergub adlı sevgilisinden gayrimeşru bir çocuğu olacaktır ve bu durumu ailesinden gizlenmiştir. Dürdane bundan dolayı zor durumdadır

Hayal ve Hakikat, iki bölümlük bir romandır. Romanın birinci bölümü Vedat Fatma Aliye, Vefa başlıklı ikinci bölümü ise Mithat Efendi tarafından yazılmışlardır. Eser iki yazarlı bir roman deneyimi olması bakımından edebiyatımız için bir farklılıkdır. Fakat aynı zamanda evliliğin iki tarafını oluşturan kadın ve erkeğin bakış açısı ve yorumlarınınbizzat hemcinsi bir yazar tarafından aktarılması bakımındanda ayrıcalıklıdır. Romanda aşk ve evlilik karşısında erkeğinduygu ve düşünceleri Mithat Efendi t

Olağanüstü çalışkanlığıyla kırk yıl boyunca hem eserlerini, hem de, Tanpınar'ın deyimiyle, okurlarını üreten Ahmet Mithat'ın Felâtun Bey ile Râkım Efendi adlı romanı, hayatı boyunca bağlı kaldığı halkı eğlendirerek eğitmek anlayışının bir örneğidir. Türk edebiyatının hace-i evvelinin, yani başöğretmeninin bu dersinin konusu ise, içine girilen Batılılaşma sürecinin nasıl algılanması ve yaşanması gerektiğidir. Yokluk içinde büyümüş, akıllı, işbilir Râkım ile büyük bir servete konan ve alafranga yaşam tarzını

Yahya Kemal, şiirimiz kadar resmimiz ve nesrimiz olsaydı geçmişimizi daha iyi tanır ve anlardık, diyor. Edebî nesir türlerinden hikâye, roman ve tiyatro bir nispette geçmişi aydınlatacak ipuçları verirse de onların hedefi herşeyden önce estetik değildir. Bana göre geçmişi tanımak için en değerli malzeme hatıralar, günlükler ve mektuplar içindedir. Ne var ki geçmiş yüzyıllarda edebî nesir türleri gibi hatıra ve günlük tutmak ve mektup saklamak gibi âdetlerimiz de pek yok. Bu alanda geçen yüzyıllardan kalan m

Muallim Naci, Sakız'da görevli iken Tercüman-ı Hakikat'e yazılar gönderir; Ahmed Midhat Efendi de bunları gazetesinde yayımlar. Naci'nin tayiniyle kesilen yazışmaları, Ahmed Midhat Efendi'nin birkaç girişiminden sonra tekrar başlar ve aralarında oniki mektup gidip gelir. Muallim Naci'nin Sakız'dan gelip de Tercümân-ı Hakikat'ın yazı işlerini üstlendiği zamana kadar geçen süre içerisinde teati edilen mektuplar önce, Tercümân-ı Hakîkat'te yayımlanır. Bazı dostlarının isteği üzerine daha sonra da kitap halind

Ahmet Mithat Efendi, etrafındaki her şeye karşı içten bir ilgi gösteren ve bu ilgisini de Türk okuyucusuna aşılamış, onlara her sahada her çeşit kitabı okuma sevkini verebilmiş dikkate değer bir yazardır. Romanlarında, çok kez eleştirilen, olaylar arasına sıkıştırılmış ansiklopedik, hatta sıradan bilgi verme tarzını ve okuyucu ile diyalog kurma alışkanlığını, onun bu halk eğitimciliğiyle açıklamak daha doğru olur. Ona "Hace-i Evvel: İlk Öğretmen" ünvanının verilmesi de bu davranışının gördüğü ilgiden dolayı

Cellat… Bir cellat olmak mı, yoksa bir celladın oğlu olmak mı dayanılmaz olan? Gerçekten günahkâr saydıklarımız ya da onların soyundan gelenler sevmeyi, âşık olmayı ve mutluluğu hak etmiyor mu? Sandığımız kadar kötü ve gaddarlar mı? Ahmet Mithat "Cellat" adlı romanında tüm bu soruların cevabını ve Napolyon´un Fransa´da yaptıklarını tarihî bir çerçeve içinde veriyor. Sanki bir Fransız romanından çeviri gibi görünen "Cellat" tam tersine "telif" bir roman; "Hace-i evvel" Ahmet Mithat, bütün ustalığı ve

Türk edebiyatında modern hikâye ve romanın ilk temsilcilerinden biri kabul edilen Ahmet Mithat Efendi, aynı zamanda edebiyatla ilgili hemen her konuda müstakil yazılar da kaleme almış, birçoğunu kendisinin başlattığı kalem münakaşaları içinde bulunmuş, romanlarının mukaddime-lerinde de görüş ve düşüncelerini açıklamıştır. Bütün bu yazıların bir araya getirilerek okuyucunun kolayca ulaşabileceği şekilde sunulması edebiyat tarihimiz açısından önemlidir. Bu yazıların, son yıllarda yeniden edebiyat dünyasının

"Sevgili kızım! Altı yedi senedir seninle manevi peder ve duhteriz. Sana henüz hiçbir hediye takdim etmemişimdir. Zihî saygısızlık! Değil mi? Fakat sana layık ne hediye bulup takdim edebilirdim? Düşündüm taşındım sana hediye olarak yine senden başkasını bulamadım. İşte bu kitap sensin kızım! Seni sana takdim ediyorum. Kabul etmemezlik edemezsin ya" Kadınların eğitiminin önemini her fırsatta vurgulayan, Fatma Aliye Hanım'ın yanı sıra Makbule Leman, Gülnar Hanım ve Nigar Hanım gibi pek çok kadının edebiyat sa

x