Fiiller söz dizimindeki en önemli birim olduğu gibi özne, nesne ve diğer öğelerin seçiminde de en etkin öğe konumundadır. Fiiller yönünden zengin olan Türkçe'nin diğer bir zenginliği de fiil çatılarıdır. Üç bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde Türkçe'deki fiillerin tamamı tek tek çatıları bakımından incelenmiş, ikinci bölümde bu fiiller çatılarına göre sıralandırılmış, üçüncü bölümde ise bir isimle bir yardımcı fiilden oluşan birleşik fiiller gösterilmiştir. Bu çalışma konuyu ele alış biçimiyle bir
1960-1980 arasında ülkemizde yayımlanan romanlara 'kadınların sorunlarının yansıyışını' ele alan ve 49 farklı romancının 146 romanından hareketle ortaya çıkan Türkiye'de Kadın Olmak adlı bu kitap, ülkemizin siyasî, sosyal, ekonomik ve kültürel hayatında hayli geniş yer tutan önemli bir konuyu irdelemektedir. Uzun zamandır yaşadığı sıkıntılardan bugün bile tam anlamıyla kurtulamayan Türk kadınının sorunlarına değinen romancıların çoğunun bu kitaba yansıyan en net ortak mesajı, kadının sorunlarının toplumun s
Kapsama alanımıza giren dilsel girdilere nasıl anlam yüklediğimizi konu edinen bu kitaptaki yazılar; günlük dil ile yazınsal dil arasındaki farklılıklara, dilsel yaratıcılığa, gülmeceye, söylemde ilginçliğe, dil - duygu örtüşmesine, çeviriye, dilde işlev - kural ilişkisine, bağlaçlara, belirteçlere, kiplik olgusuna, bağlaşıklığa ve bağdaşıklığa dair konuları ?bağlam içinde anlam' temelinde ele alma çabasının ürünüdürler. Kitabın, bu konulara ilgi duyan okurlar için yeni düşünme süreçleri sunmasını diliyorum
Bütün sahalarıyla tekâmül etmiş olan Divan edebiyatı, aynı zamanda nazım edebiyatı olarak da anılabilir. Şiirlerini farklı hayal dünyaları ve farklı hissiyatla bezeyen Divan şairleri, yüzyıllar boyu en güzide mahsullerini nazımla ortaya koymuşlardır. Bir anlamda Divan edebiyatının omurgası mesabesinde olan nazım, yine bu alanla iştigal eden her araştırmacının karşısına ilk önce çıkacak olandır. Biz de araştırmalarımız neticesinde Tâhirü'l-Mevlevî'nin nazım konusundaki ders notlarından derlediği, nazmı ve na
İmdat Avşar hikâyelerindeki varlıkların yoğun insanîleşme eğilimleri, ondaki yoğun nesneleşme eğiliminden kaynaklanmaktadır. Bu eğilim, varlık ve nesnelerin diline karşı duyarlı bir ruh taşıyan yazarlara mahsus bir ayrıcalıktır. Böyle müstesna bir ruha sahip olan biri, bu yetisini muhakkak keşfeder; ama yazarken ama okurken. Hikâyelere bakınca Avşar'ın bu yetisini yazarken keşfettiği ileri sürülebilir. Zira öykü metinlerinde kelime, cümle, teşbih Biçiminde akan söz nehrinin ardında, birdenbire yatağından ta
...İmdat Avşar dili, özel ve sistematik kullanabilen hikâyecilerimizdendir. Avşar'ın dilinin en büyük özelliği, hikâye kahramanlarının birbirinin sesini dinliyor olmaları; okuyucu açısından ise metnin okunurken vak'anın seyredilebilmesidir. Demek ki basit ve sıradan dilin anlam ayrıntılarını gizlediği bir sesi vardır. Ayrıntılar orda gizlidir. Entelektüelin yüksek dilde arayarak bulduğu zenginliği, basit ve sıradan dilin kullanıcıları seste bulurlar. Ses tahayyül ettirir. İmdat Avşar'ın dilini demek ki yazı
Mektup, bir edebi tür olarak tarihe karıştı. Artık kimse kimseye mektup yazmıyor. Artık kimse postacının yolunu gözlemiyor. Bir zarfı heyecanla açmayı, mektubun taşıdığı yükü merak etmeyi çoktan unuttuk. Yeni haberleşme sistemlerinde mektubun sıcaklığını bulmak imkânsız. Günümüz okurunun eski mektupların sıcaklığına sığınmaktan başka yapabileceği bir şey yok.
Yazarların, akademisyenlerin, sanatçıların mektupları bir bir ortaya çıkarılıp yayınlanıyor. Merhum Muhan Bali de kendisine yazılan mektupları yayın
.....Deyimler üzerine yapılmış dilbilimsel çalışmalar bizim açımızdan özellikle dikkat çekicidir....... Biz burada A.T. Sinan'ın deyimler üzerine yaptığı çalışmaların ayrıca belirtilmesi gerektiği düşüncesindeyiz. Araştırmacının Türkçenin Deyim Varlığı isimli eseri, Türkiye Türkçesi yazı dilindeki deyimler üzerine yapılmış önemli bir çalışmadır. Ciddi bilimselliği ile dikkat çeken bu eserde deyim kavramı ile ilgili genel bilgiler verilmiş, deyimlerin şekil ve söz dizimsel özellikleri, bazı kavram yönleri in
Codex Cumanicus, Kuzey Kıpçak Türkçesinin en önemli eseridir. 13. yüzyıl sonlarıyla 14. yüzyılın ilk yarısında Karadeniz'in kuzeyinde yazılmış olan bu eşsiz eser, hem kültür hem de dil tarihimiz bakımından paha biçilemez değerdedir. Latince olan Codex Cumanicus adı Kuman Kitabı anlamına gelmektedir. Eserin eldeki tek nüsha yazması, İtalya'da Venedik Saint Marcus Kütüphanesi'nde muhafaza edilmektedir. Codex Cumanicus, birbirinden tamamen farklı iki defterden oluşmaktadır. Bu ad birinci deftere, yani İtalyanc
Seyyid İmadeddin Nesîmî, Türk edebiyatının tesir sahası en geniş ve en şöhretli şairlerinden biridir. Onun bu haklı şöhreti; hakkında pek çok efsanevî rivayetin anlatılması ve biyografisi üzerinde bir bilgi kirliliğinin doğmasına neden olmuştur. Şenödeyici, şairin günümüzde çizilen portresine muteber kaynaklardan hareketle çetin sorular soruyor, eldeki verilerden hareketle daha gerçekçi bir Nesîmî biyografisi oluşturmaya çalışıyor. Bunu yaparken de kültür ve inanç tarihinin enteresan akımlarından biri olan
XIX. asrın ikinci yarısından itibaren önce Hurûfiliğe ait eserler yayınlanmaya başlamış, buna bir tepki olarak Sünnî kesimden Hurûfilik ve Bektâşîlik ayrımı yapılmadan genel fakat sert tenkitler yükselmiştir. Bunun üzerine Bektâşîliğin Osmanlının en eski ve yerli bir tarîkatı olarak tarîkat silsilesinin, usül ve esasının bulunduğu, 'nâzenîn' yapısı ile dinin özünü taşıdığı, Hurufîlikle bir ilgisinin olmadığına dair eserler kaleme alınmıştır.
Bu tartışmalardan hareketle Ahmet Rıfkı (1884-ı935), Bektâşî Sır
Oğuzname, insanoğlunun yaratıldığı günden itibaren bütün Türklerin uzak tarihini, atalarını, nesillerini, toplum yapısını, özellikle devlet yapısını, dilini, hukukunu, geleneklerini ve yaşayış tarzını daha çok rivayetlere dayanarak anlatan eserdir. Dolayısıyla Oğuzname, özellikle, Oğuz Türklerinin kimlik belgesidir.
Bu çalışma; Kazan Fenler Akademisine bağlı G. İbrahimov adına Dil, Edebiyat ve Sanat Enstitüsünün Elyazmalar ve Tekstoloji Mirashanesinde yer alan Oğuzname'ye dayanmaktadır. Kazan'da bulunması
Elimizdeki bilgilere göre Feridüddin-i Attâr'ın Mantıku't-Tayr'ına yapılmış tek ve tam şerh hüviyetine sahip olan Şerh-i Mantıku't-Tayr, hem hacim hem de içerik bakımından Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir. 16. yüzyıl Türk edebiyatının önde gelen şârihlerden biri olan Şem'î tarafından klasik şerh usulüne uygun olarak kaleme alınan bu eser, mısra şerhinin ön plana çıkması, ifade şekli, barındırdığı dil hususiyetleri bakımından dikkate değerdir. Üç nüshanın birlikte değerlendirilmesiyle hazırlanan bu
Dil, kendine özgü bir sistemi olan ve bu sistem çerçevesinde, oluştuğu günden beri sürekli olarak gelişen ve değişen canlı bir varlıktır. Bu gelişim ve değişimler daha çok coğrafi özellikler, komşu dillerin etkisi, kültürel başkalaşmalar, din değişikliği vb. nedenlerle olabilmektedir. Esasen dünya üzerinde geçmişten bugüne değişmemiş, sabit kalmış hiçbir dil bulunmamaktadır. Dilin bu devingen özelliği, özellikle tarihî metinlerin bugünün okurlarına aktarılmasını, diğer bir deyişle dil dönüştürmesini çok has
Osmanlı Edebî Metinlerini Anlama Kılavuzu, klasik Türk edebiyatı ya da divan edebiyatı adları ile de anılan edebî geleneğin mahsullerini daha iyi anlama yolunda bazı pratik bilgiler sunmak üzere hazırlanmıştır. Osmanlı şairinin hayal dünyasına ve teknik becerilerine aşina olmak isteyen okurların istifade edebileceği eserde şu başlıklara yer verilmiştir. Klasik Türk Edebiyatı Hakkında Genel Bilgiler, Şiir İle İlgili Temel Kavramlar, Klasik Türk Edebiyatında Kafiye, Poetika, İlham ve Vahiy, Edebî Türler ve Ta
Edebiyatın yenileşme sürecine birçok katkıda bulunan Recaizade Mahmut Ekrem'in en önemli rolü, Servet-i Fünûn döneminin oluşmasındaki gayretidir. Ekrem'in, Muallim Naci ile yaşadığı kafiye münakaşası ve yenilik arzusu, Ekrem'de edebiyatın yenileşme sürecinde sağlam bir zemine dayalı olarak yükselmesi düşüncesini belirginleştirir. Ekrem, Servet-i Fünûn dergisinin başyazarlığına Tevfik Fikret'i getirir ve aynı doğrultuda düşünen gençlerin de katılımıyla Servet-i Fünûn dönemi şekillenmiş olur. Siyasi anlamda k
Türk edebiyatının en orijinal isimlerinden biri şüphesiz Necip Fazıl Kısakürek'tir. Altmış yıla yakın bir süre şiire hizmet etmiş olan bu insan, ne yazık ki farklı yönleriyle gündeme gelmekte, ismi etrafında birçok dedikodu üretilmektedir. Onun birçok konuda düşüncelerini açıklaması entelektüel insan olmasıyla ilişkilidir. Yaşadığı dönemin siyasî hareketlerine ilgi göstermesi ideolog oluşuyla açıklanabilir. Bu çerçevede kaleme aldığı yazıların büyük bir kısmı bugün güncelliğini kaybetmiş bulunmaktadır. Ölüm
Ol hilâl-ebrû civânım mâh-tâb olsun da gör
Meclis-ârâ-yı şeb-i vuslat-me'âb olsun da gör
Tıfl-ı endek-sâledir bilmez henüz mahbûbiyet
Râz-dân-ı şîve-i nâz u 'itâb olsun da gör
Çok sehî kâmetleri ham-geşte eyler cevr ile
Hoş levend-âne revişli bir şebâb olsun da gör
Dâne dâne al ruhsârı 'arak-rîz oldugun
Neş'e-yâb-ı zevk-i gulgûn-şarâb olsun da gör
Nice seyrâna dili bir mûya bend eyler hele
Gerdeniñde kâkülü pür-pîç-tâb olsun da gör
Zabt eder şemşîr-i gamzeyle hezârân cân u dil
Mülk-i hûbîde şeh-i 'âlî-cenâ
Kaşgarlı Mahmut'un 11. yüzyılda Türk coğrafyasını gezerek derlediği; Türk Milleti, dili ve kültürü için bin yılların ötesinde bir hükümle paha biçilmez bir hazine olarak sonraki nesillere miras kalan eseri Dîvânu Lugâti't-Türk'e aldığı savlar, çeşitli yönleriyle, Türk insanının yeryüzünde var oluşu boyunca edindiği coğrafya, doğa, toplum, dünya ve evren bilgisinin, kendine has algı, kavrayış ve ifâde tarzıyla şekillenmiş kültürel yorumlarını barındıran içerikleri ile Türk idrâk ve belleğinin de bir tür yans
Mit, efsane, destan ve masallarda insanlığın macerası, millî ve evrensel değerler yer alır. Ayrıca fikirlerini daha etkili bir şekilde ifade etmek isteyen sanatçı yeri geldiğinde milletin kültür geneğindeki çeşitli malzemeleri kullanır. Halk arasında anlatılırken, kültür malzemesinin, çeşitli edebî türlerde ortak kullanılmasından dolayı, mit, destan, efsane, masal, halk hikâyesi, meddahlık ve tarih birbiriyle örtüşür. Bu kitapta Türk destanlarının ve destan geleneğinin romanımızdaki etkileri incelenmiştir.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için, amaçlarla sınırlı ve gizliliğe uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Çerezleri nasıl kullandığımızı incelemek ve çerezleri nasıl kontrol edebileceğinizi öğrenmek için Çerez Politikamızı inceleyebilirsiniz.
Alışveriş Sepeti
