Yöntem söz konusu olduğunda, felsefenin karşılaştığı en yaygın ve en engelleyici önyargı onun da tıpkı bir fizik gibi, bir matematik vb. gibi usun doğal işleyişi yoluyla öğrenilebileceği, Gerçekliğin hiçbir özel düşünme yöntemi gerekmeksizin her tür önyargıya izin veren sıradan uslamlamalar yoluyla anlaşılabileceği sanısıdır. Eytişimi anlamayan bilinç için felsefe henüz yalnızca boş bir hedeftir. Ya da pragmatik bir sorundur ki, bilincine düşüncesinin kurgul devimini bilmeyi yasaklayarak Gerçekliğe karşı, E

?[İ]nsan ilişkilerinin zora başvurmaktan ve içgüdüleri bastırmaktan vazgeçen ve böylece uygarlığa bağlı doyumsuzluk kaynaklarını kaldıran bir yeniden düzenlenmesi olanaklı olmalıdır, öyle ki iç geçimsizlik tarafından rahatsız edilmeksizin insanlar kendilerini gönencin ve ona bağlı hazzın kazanımına verebilsinler. Bu altın çağ olacaktır ama böyle bir durumun edimselleşmesinin olanaklı olup olmadığı sorgulanabilirdir.? Freud?un uygarlık kuramı evrensel bir insan doğası varsayımı üzerine dayanır, ve ? Platon?

Albert Einstein, gözleri buğulu, Newton için şunları yazar: "Doğa onun için harflerini çaba göstermeksizin okuyabildiği açık bir kitaptı. Deneyimin gerecini bir düzene sokmak için kullandığı kavramlar deneyimin kendisinden, oyuncaklar gibi sıraladığı ve ayrıntının varsıllığına duyulan bir sevecenlik ile betimlediği güzel deneylerden kendiliğinden akıyor görünüyordu. Deneyciyi, kuramcıyı, mekanisti ve, daha az olmamak üzere, açımlama sanatçısını tek bir kişide birleştirdi. Önümüzde güçlü, güvenli ve yalnız d

Kılgısal Usun Eleştirisi 1788'de çıktı. Kant bu ikinci eleştiride kuramsal Usa tanımadığı gerçeği kılgısal Usa tanır: Bilgiyi inanca yer açabilme uğruna yok etmiştir. İstencin kavramı Özgürlüktür, bütününde doğallığın, içgüdüsel, dürtüsel, itkisel olanın üzerinde olabilmektir. Ama özgürlüğün ussal olması ölçüsünde, aşkınsal felsefenin irrasyonalizmi özgürlüğü ancak özenç olarak kabul edebilir. Kant'ın kuşkucu eğilimi en sonunda kılgısal alanda da ağır basar, Gökteki moral yasayı kendine ayırdıktan sonra, ge

Spinoza'nın Etika'sı modern etik karakteri çözümlemeye yönelik bir girişimdir - usun, özgürlüğün ve istencin terimlerinde, ve "geometrik" tanıtlama yöntemi yoluyla. İnsanı kültürel geriliğin, göreliliğin, yerelliğin ve tarihselliğin ötesinde ele alarak, onda ussal ve dolayısıyla özgür ve evrensel olanı, insanın tam gelişmiş etik kişiliğini çıkarsamayı amaçlar. Törel yaşam bir özgür istenç sorunudur, ve Spinoza için özgürlük ussallıktır. İnsanın etik-dışı karakteri bir bozulma değil, ama yalnızca bir gerilik

Goethe Spinoza üzerine şunları yazdı: Kitabın bana neler vermiş olabileceğini, ya da benim ona kendimden neleri koymuş olabileceğimi söylemem olanaksız: Burada heyecanları dinginleştiren birşey bulmuş olmam yeterlidir. Önüme fiziksel ve törel dünya üzerinde engin ve özgür bir bakış açısı açıldı. Ama beni Spinoza'ya çeken başlıca şey her tümcede bencillikten sınırsız bir kurtuluşu anlatan ışıltıydı. O harika deyiş, Kim Tanrıyı gerçekten severse karşılık olarak Tanrıdan onu sevmesini beklememelidir," onu dest

Jean-Jacques Rousseau Plutark üzerine şunları yazar: "Bugün bile zaman zaman okuduğum az sayıda kitap arasında Plutark beni en sıkı kavrayan ve bana en yararlı olan yazardır. Çocukluğumda ilk okuduğum oydu, yaşlandığımda okuduğum sonuncu o olacaktır. Hemen hemen birşey kazanmadan okumadığım biricik yazardır." (Rousseau, Les reveries du promeneur solitaire, 4.) İlk kez İtalyanca'ya çevrilen Yaşamlar'ı Batı Avrupa Jacques Amyot'nun Fransızca çevirisi (1559) ile tanıdı. Thomas North'un İngilizce çevirisi (15

ean-Jacques Rousseau Plutark üzerine şunları yazar: "Bugün bile zaman zaman okuduğum az sayıda kitap arasında Plutark beni en sıkı kavrayan ve bana en yararlı olan yazardır. Çocukluğumda ilk okuduğum oydu, yaşlandığımda okuduğum sonuncu o olacaktır. Hemen hemen birşey kazanmadan okumadığım biricik yazardır." (Rousseau, Les reveries du promeneur solitaire, 4.) İlk kez İtalyanca'ya çevrilen Yaşamlar'ı Batı Avrupa Jacques Amyot'nun Fransızca çevirisi (1559) ile tanıdı. Thomas North'un İngilizce çevirisi (1

René Descartes 1596'da Touraine'de doğdu. 1604'de babası tarafından La Flèche kolejine gönderildi. Henry IV tarafından kurulan Kolej İsa Toplumunun Babaları [Jesuitler] tarafından yönetiliyordu. ... Descartes geleneksel eğitimine karşı daha sonra oldukça sert bir eleştiri yöneltti ve daha bir öğrenciyken ona öğretilenlerden (matematik dışında) büyük hoşnutsuzluk duydu. ... Paris'teki yaşamın ilgisini dağıttığını gördü, ve 1628'de Hollanda'ya çekilerek 1649'a dek orada kaldı. ... Traité du monde başlıklı çal

Freud`un uygarlık kuramı evrensel bir insan doğası varsayımı üzerine dayanır, ve Platon`dan Hegel`e tüm idealizm tarafından aklanan kavrayışa uygun olarak- insan tüm doğal/ekinsel ayrımlarının üstünde ve ötesinde duygusal ve ussal bir özdeşlik olarak alınır. Bunun tek bir imlemi vardır: İnsanlığın yalnızca küçük bir kesimi (ödev bilincine bağlı kalmayı ancak Eros`u sindirme pahasına başarabilen Protestan tin) tarihi bir "Kendini Bil!"meyenler uygarlığında sonlandıramaz. Böyle ussallık gerçekte aptallıktır.

Discours sur l'inégalité 1755 Haziranında yayımlandı ve yazarın daha önce Sanatlar ve Bilimler Üzerine Söylem ve onu izleyen tartışma ile kazandığı ününü doğruladı. Eşitsizlik Üzerine Söylem de iİlk Söylem gibi Dijon Akademisi tarafından teklif edilen (1754) ödül için yazıldı. Ama bu kez ödül bir başkasına, Abbé Talbert'e verildi. Rousseau böyle bir sonucu beklediğini ?Akademiler bu tür parçalar için ödüller sunmaz" sözleri ile belirtir (Confessions, Liv. VIII.; OEuvres, VIII. s. 277). Rousseau sunumunda so

Bir Yanılsamanın Geleceği 1927'de, Uygarlık ve Hoşnutsuzlukları 1930'da çıktı. Hitler 1933'te Führer oldu. Ve Freud Nazi rejiminin daha sonra yol açtığı trajediye tanık olmadan 1939'da İngiltere'de öldü. Freud'un bu kültürel çalışmanın temelinde yatan görgül sayıltısı insan varoluşunun Eros ile bağdaşmadığı, ama Erosun karşıtının, Nefret ya da Yokedicilik dürtülerinden gelen çok ciddi bir gözdağının altında bulunduğu endişesidir. Bu belki de bilinçsiz öğenin Freud'un kendi kuramındaki işleyişine bir ipucu

Mekanik Hegel'in Felsefi Bilimler Ansiklopedisi'nde Doğa Felsefesinin birinci bölümüdür. Hegel'in kendi sözleri ile yirmi beş yıllık bir çalışmanın ürünü olan Naturphilosophie için Ekler (Zusätze) Hegel'in öğrencisi Karl Ludwig Michelet tarafından düzenlenmiştir. Michelet Hegel'in toplu yapıtlarının 1847'de yapılan ikinci yayımının düzenleyicisidir. Uzay, Zaman ve Özdek kavramlarının çözümlemesi ile başlayan Mekanik bugünlerde "Klasik Mekanik" olarak adlandırılan doğa alanının kavramsal bir çözümlemesini su

PLATON, dünyanın en büyük felsefecilerinden biri, Atinada büyük olasılıkla İÖ 428/7 yılında, seçkin bir ailede doğdu. Ona başlangıçta Aristokles dendiği ve Platon adının ancak daha sonra gürbüz yapısı nedeniyle verildiği söylense de, Diogenes Laertiusun bu sözlerinin doğruluğu kuşkuludur. İki kardeşi, Adeimantus ve Glaukon Devlet te görünürler, ve ayrıca Potone adında bir de kızkardeşi vardı. Platon üvey babasının evinde yetiştirildi ve Periklesci rejimin gelenekleri içinde eğitilmiş olmalıdır. Platonun dem

Felsefe isteyen ve kişisel bir söylem yerine tanıtlama ve kavramsal sağınlık bekleyen okur Kaufmann'da tam tersini bulacak, kişisel-kültürel eleştirinin felsefe üzerine uygulanmasının enteresan bir örneği ile karşılaşacaktır. Kaufmann'ın çözmeyi üstlendiği problem ?anlığın keşfi"nden daha azı değildir, ve gene de Kaufmann bu iş için tanıtlama gibi bir istemin bütünüyle gereksiz olduğunu, aslında böyle bir istemin insan usunun gelişiminin önüne bir ?engel" çıkardığını düşünür. Buna göre Hegel'in felsefi çaba

Rousseau'nun üçüncü ve en az tanınan bu denemesi ilk kez 1755'te Diderot'nun Ansiklopedi'sinin beşinci cildinde ve üç yıl sonra ayrı bir kitap olarak yayımlandı. Çalışma Toplumsal Sözleşme'yi yedi yıl kadar önceler. Rousseau Genel İstenç' kavramını ilk kez burada kullanır. Romantik ve idealistik eğilimleri ile Rousseau Aydınlanmanın tipik materyalizmine ve despotizmine herhangi bir duygudaşlık göstermezken, Aydının ikonu olarak kabul edilen Voltaire'de çok kararlı, amansız ve neredeyse kişisel bir düşman

Spinoza'yı gerçek felsefi değeri içinde yeniden diriltenler Goethe ve Alman idealistleri oldu. Fichte Spinoza'yı ciddi olarak inceledi ve felsefesinin törel vurgusu Spinoza'yı anımsatır. Hegel Bir felsefeci olmak için ilkin bir Spinozacı olmalısınız; eğer Spinozacılığınız yoksa, bir felsefeniz de yoktur" derken, Schelling Spinozacılığın derinliklerine dalmamış hiç kimsenin felsefede tam ve gerçek bilgiye erişemeyeceğini söylüyordu. Descartes ile birlikte Spinoza'yı Avrupa'da modern felsefenin kurucusu olara

"Amacım erken İyonyalı öğretmenler ile dünyaya yeni bir şeyin-bilim dediğimiz şeyin- geldiğini ve ilkin onların Avrupa'nın o günden bu yana izlediği yolu saptamış olduklarını göstermek olmuştur, öyle ki bilimin 'dünya üzerine Helenik yolda düşünmek' olduğunu söylemek onun yeterli bir betimlemesidir. Bu nedenledir ki bilim Yunanistan'ın etkisi altına girmiş olan halklar arasında olmanın dışında hiçbir zaman varolmamıştır. ... "Anımsanmalıdır ki bilim ve felsefe başladığı zaman dünya daha şimdiden çok yaşlı

Ernest Nagel (1901-1985) Çek asıllı bir Amerikan felsefecisi idi. Nagel on yaşında ailesi ile birlikte ABD?ye göç etti, 1919?da ABD yurttaşı oldu. Rockefeller Üniversitesindeki bir yılı dışında akademik kariyerinin bütününü Columbia Üniversitesinde geçirdi. Çalışmaları geometri ve olasılık, quantum mekaniği, indirgemeci ve tümevarımcı bilim kuramlarının konumu gibi matematik felsefesi alanları üzerinde yoğunlaştı. 1961?de yayımlanan ve bilim felsefesinin en temsilci çalışmalarından biri olarak görülen Struc

ABD'de Macar-Litvanya kökenli göçmen bir Yahudi aileye doğan David Bohm (1917-1992) 20'nci yüzyılın en önemli kuramsal fizikçilerinden biridir. Felsefeye, nöropsikolojiye ve Manhattan projesine katkıları da dikkate alınan Bohm'un Modern Fiziğe getirdiği yeniliklerden biri "büyük ölçüde felsefi düşüncelerden doğduğunu" söylediği "quantum fiziğinin nedensel yorumu" idi. Bohm California Üniversitesinde kuramsal fizik grubunu yöneten Robert Oppenheimer ile ve Princeton Üniversitesinde Albert Einstein ile yakı