“Para ile ilgili anlayışın ve bunun gündeme getirdiği meselelerin Müslüman toplumların çoğunda krize dönüşmesi, teorik açıdan sağlıklı bir analiz yapılamaması ve uygulamada çözümsüzlüklere düşülmesi, inançla yaşam arasında bir açmaz oluşmasına ve dolayısıyla ilahiyat sorununa da yol açmaktadır. Bu krizin oluşumunda İslam iktisadına ilişkin metodolojik ve epistemolojik sorunlar da etkili olmaktadır. İktisadî ve tarihsel bir olgu olan para ile ilgili kavrayış netleşmeden bugün Müslümanların ekonomi tasavvurun

Müşrik inancını maddî nesneler üzerinden ifade eder. Farklı şekil ve boyutta olan bu nesnelere yüklenen anlam semboliktir. Ancak bunun sınırlarını çizmek o kadar kolay değildir. Câhiliye Arabı açıklayamadığı birçok şeyi inanç alanına taşıyarak din üzerinden açıklar. Dünyada çözemediği sorunları önleyemediği zulmü inanç sayesinde kabullenir. İnanmak onun için yaşadığı koşulların başka bir boyuttan ifadesidir. Gizem ve gayb bütün dinlerin kabulüdür. Bilinmeyenle ilgili yapılan açıklamaların her zaman mantıklı

“Hz. Peygamber Döneminde Müşriklerle İlişkiler”in hikâyesi, dünyanın kaderini etkileyen tarihin dönüm noktalarından biri ve bazı yönlerden en önemlisidir. Gücünü Allah’a ve davasına derin inanç ve bağlılığından alan Muhammedü’l-Emîn, Hira Mağarasında aldığı ilâhî buyrukla Nur Dağından indiğinde, bütün ömrünü dolduracağını gördüğü ve ucundaki başarıya tereddütsüz inandığı bir tevhid, ahlak ve insanlık mücadelesi için tek başına yola koyuldu. Beklediği gibi karşısına, büyüklüğünü ve şiddetini yıllar geçtikçe

KURAMER'in varlık sebebini de teşkil eden, İslam'ın temel bilgi kaynaklarını (Kur'an ve Sünnet) doğru anlama meselesinin ve dolayısıyla "İslam'ı doğru anlıyor muyuz?" sorusunun en hayatî tarafı, soyut, teorik veya spekülatif olmayıp hayatın içinden kaynaklanan ve derin tarihsel kökleri de olan bir soruna işaret etmesidir. Çalışmada sorunun bu çok yönlü ve çok katmanlı veçhesi masaya yatırılmaktadır. Kitap öncelikli olarak, İslam'ın iki temel kaynağından ilki olan Kur'an'ın kendisini ‘mübîn' (açık ve açıkla

Klasik hadis metodolojisi ve onun hem ürünü hem de kaynağı olan hadis külliyâtı, önce in­sanın sonra da müslümanın doğru bilgiyi elde etmek için gösterdiği muhayyile sınırlarını zor­layan, her türlü takdiri hak eden bir çabanın canlı şâhididir. Bu nedenle çağımızda İslâmî ilimler üzerine yapılacak çalışmaların hedefi ve usûlü ne olursa olsun bu muazzam çabayı yok sayması akıl kârı değildir. Öte yandan çağ­lar boyu en ince ayrıntılarına kadar sistematize edilmiş bu metodolojinin yöntemlerinden isti­fade etme

İslâm coğrafyasında öteden beri var olan mehdî ve mesîh telakkisinin dayanağının teşkil eden ‘beklenen kurtarıcı inancı' bugün farklı boyutta birçok sorunla içiçe geçerek İslâm dünyasının gündemini işgal etmektedir. Çok yönlü bir dinî ve tarihî arka planı bulunan böyle bir inanışın İslâm kaynaklarındaki yerinin, tarihsel süreçte ortaya çıkışı ve günümüze yansımalarının ilmî bir bakış açısıyla ele alınması ve soğukkanlı biçimde tartışılabilmesi gerekiyordu. Elinizdeki eser, KURAMER'in bu amaçla düzenlediği "

İlmî Toplantılar Serisi "Makâsıdî yorum", tarihte izlenmiş ve halen de izlenmekte olan yorum türlerinden biridir. Bu anlamda elinizdeki eserin konusunun özel bir önemi var. Çünkü öteden beri Kur'an'ın ve genel olarak dinî hükümlerin temel maksadı, yani nihai anlam ve amacı üzerinde durulmuş ve bu maksat "celb-i menfaat ve def‘-i mazarrat (def‘-i mefsedet)" şeklinde özetlenmiştir. İlâhî kelâmın temel amaç ve hedeflerini keşfedip ortaya koymanın hayatî derecedeki gerekliliği, bu yorum şeklinin yöntemini ve ö

"Varlık, bilgi ve insan"ı anlamak, insanoğlunun bütün tarihi boyunca en temel arayışını oluşturmuştur. Bu üç problem, Kur'ân-ı Kerîm'in de kendine özgü bir dille işlediği aslî konularındandır. Bu sebeple Kur'an'ın varlık, bilgi ve insan konularındaki muhtevasını, özellikle de onun bu üç alana ilişkin öğretisini kavramak ve dilini çözmek aynı zamanda Kur'an'ı anlamanın fikrî arka planının önemli ve hatta –İslam'ın inanç boyutuyla da ilgisi dolayısıyla- birincil kısmını teşkil eder. Bunun içindir ki, elinizde

İlmî Toplantılar Serisi - 8 İslâm son hak dindir, evrenseldir ve dünya durdukça geçerlidir. Onun ana kaynağı ise Kur'ân-ı Kerîm ve Hz. Peygamber'in Sünnetidir; yani onun Kur'an'ı anlamamızı kolaylaştıran ifade ve beyanlarıyla Kur'an'ın ışığında yaşamış olduğu model hayatıdır; daha uygun bir ifadeyle Sünnet, Resûlullah'ın sözleriyle yaşayışının bütününün ihtiva ettiği ilkeler, değerler ve kurallardır. Din ve dünya hayatımıza dair ilâhî muradı gösteren bu iki asıl (Kur'an ve Sünnet) her devirde bütün insanl

İslâm öncesi Arap tarihi genel olarak Câhiliyye çağı, bu dönemin zihniyet yapısı ve hayat tarzı ise Câhiliyye kültürü olarak adlandırılır. Câhiliyye kültürü esnasında Hz. Muhammed'in peygamber olarak gönderildiği ilk muhatapların inanç ve değerler dünyasını, Kur'an vahyinin eleştiriden geçirdiği zihniyet yapısını ve dünya görüşünü ifade eder. Allah Resûlü'nün gerek tebliğ faaliyetlerini gerekse zamanla toplumsal hayatta meydana getirdiği değişim ve dönüşümü tespit edebilmek ve onun insanlığa sunmak istediğ

Kutsiyet, velayet, keramet gibi kavramların etrafında oluşan çeşitli inanışlar İslam toplumlarında her zaman çekici olmuştur. Bu inanışlar bugün de zamanın şartlarına göre az çok değişim geçirerek Müslümanların zihnî ve amelî dünyalarındaki belirleyici etkisini sürdürmekte; geçmişte olduğu gibi zamanımızda da bilhassa sıkıntı ve kriz dönemlerinde önemli gündem konuları arasında yer almakta ve nihayet dış dünyadaki İslâm algısı üzerinde de etkili olmaktadır. İslâm geleneğinde bu tür kavramlar ekseninde orta

Ebü Hanife, İslâm düşüncesinin teşekkül devrinde yaşayan ve ortaya koyduğu fikirlerle de o dönemin düşünce hayatına yön veren önemli bir şahsiyettir. Bu yüzden onunla ilgili yapılan her bir çalışma için, öncelikle o dönemde tartışılıp olgunlaşmış olan birçok itikâdî, fıkhî veya siyâsî konunun çok iyi araştırılması gerekmektedir. Zira Ebü Hanife, kendi döneminde cereyan eden hemen her önemli tartışmaya (kelami, siyasi, fıkhi vs.) ya bizzat katılarak ya da konuyla ilgili kendi fikirlerini beyân ederek müdâhil

Kur'an-ı Kerim, Hz. Peygamber ve ilk Müslümanların kullanımında ‘cahiliyye' ve ‘şirk' kelimeleri, önceki dönemin inanç yapısıyla birlikte kaotik ahlak kültürünü, insan ilişkilerindeki parçalanmışlık, şiddet ve yıkıcılığı anlatmaktadır. ‘Cahiliyye' ve ‘şirk'in karşıtı olan ‘İslam' ise bu kavramların ifade ettiği eski inanç yapısını, ahlak kültürünü ve ilişkiler dünyasını toptan eleştiriden geçirip, yeni bir inanç, ahlâk ve değerler dünyası inşa eden büyük hareketin; dinî ahlâkî ve kültürel dönüşümün adıdır.

Tarihin ihmali ya da karanlıkta bırakılması, toplumların geçmişlerine ait izlerinin silinmesinin yanında, geleceklerini de belirsizliğe sürükler. Toplumları, yaşadıkları coğrafyanın tarihindeki din, ırk, kültür ve medeniyetlerden bağımsız düşünmek doğru olmaz. Bu bakımdan, İslâm öncesi dönemde Arap yarımadasının dinî, siyasî, kültürel ve sosyal hayatına dair bilgiler, Kur'an'ın tarihe olan atıflarını, Hz. Peygamber'in sîretini ve evrensel davetini kavramaya katkısı yönüyle büyük önem taşımaktadır. İslâm önc

Yahudiler, Müslümanların tarih boyunca irtibatlı oldukları dinî gruplar içerisinde ilâhî bir dine mensup olmaları, Kur'an'da kendilerinden çokça bahsedilmesi, Hz. Muhammed'in Medine'de en fazla ilişki içerisinde bulunduğu dinî grup olması, asırlar boyu devam eden sürgünlerde dinî ve kültürel kimliklerini asla kaybetmemeleri ve çok erken dönemlerden itibaren yazılı bir kültüre sahip olmaları gibi değişik pek çok nedenden ötürü, her zaman önemli bir yere sahip olmuşlardır. Öte yandan Hz. Muhammed'in Medine s

Bugün İslam Coğrafyasında kendi ellerimizle inşa ettiğimiz ve hayata aktardığımız ? Müslümanlık tarzı' ile İslam dininin yüce değerleri arasındaki makasın hayli açıldığını üzülerek görmekteyiz. Bu duruma şüphesiz bir çok sebep yol açmıştır. Mesela din içi çoğulculuk, yerini tek hakikatçı görüşlerin ve ideolojilerin savaşına terk etmiş, rahmet kaynağı olması gereken mezhep ve görüş farklılıkları artık fitne ve kardeş kavgasını körüklemeye başlamıştır. Gelenekçisinden selefîsine, modernistinden tarikatçısına

Telhîsu’l-beyân fî (an) mecâzâti’l-Kurʾân, re’y ile tefsirin öncülerinden biri olan Şerif er-Radî’nin meşhur eserleri arasındadır. Âyet ve hadislerdeki mecazi anlatımlar hakkındaki Telḫîṡu’l-beyân ve el-Mecâzâtu’n-nebeviyye adlı eserleriyle bu telif türünün ilk örneklerini ortaya koymuştur. Müellifin 401/1011 yılında kaleme aldığı kitap, Kur’an mecazları konusunda Ebû Ubeyde’nin (ö. 209/824) Mecâzu’l-Ḳurʾân’ından sonra günümüze ulaşan ikinci eserdir. Bununla birlikte Ebû Ubeyde’nin eserinin aksine Radî’nin

KURAMER TERCÜME ESERLER SERİSİ ? 1 Bir süreden beri, tarihçi zihniyetine sahip İslâm araştırmacılarınca, Hz. Muhammed'in hayatının yeniden yazılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyaç, son yüzyılın ortalarında, tarihçilerin ilgilerinin ve tavırlarının değişmiş olmasından ve özellikle de tarihin temelindeki maddî faktörler konusunda daha fazla bilinçlenmiş olmalarından kaynaklanmaktadır. Hz. Muhammed'in biyografisine dair bu kitabın özelliği, eldeki kaynakları daha titiz bir şekilde sıraya koymas

Kur'an'daki kıssalar insanoğlunun her çağda karşılaştığı olaylar ve olgularla ilgili çarpıcı anekdotlar içerir. Geçmiş peygamberler ve toplumlarla ilgili kıssalar ilk bakışta mazinin derinliklerine dair anlatımlar gibi görünse de aslında hep "şimdi"ye dairdir. Nüzûl döneminde kıssaların işaret ettiği "şimdi", Hz. Peygamber ve siretine karşılık gelir. Kur'an'da kıssaların aktarım tarzı nüzul vasatındaki aktüel duruma o denli uygundur ki herhangi bir kıssanın nazil olduğu dönem tespit edildiğinde, ilgili kıss

Hz. Muhammed'in hayatını ve İslâm'ın ilk dönemini inceledikçe, başarısının büyüklüğü karşısında insanın hayranlığı giderek artıyor. Uzağı gören bir kişi, devlet adamı ve yönetici gibi Allah vergisi hususiyetleri ve bunların arkasında, onun Allah'a olan güveni ve kendisini Allah'ın gönderdiğine olan kesin inancı olmasaydı, insanlık tarihinin önemli bir bölümü yazılmamış olacaktı. Onun hayatına ilişkin bu çalışmanın, Âdemoğlunun en büyüklerinden birisi hakkında yeni bir değerlendirmeye ve takdire vesile olmas