Şiir uzun ve serüvenli bir yolculuktur; lâkin, bazen yolculuk olduğu farkedilmez, bazen de ne kadar uzun sürdüğü... Kimi zaman maceraları anlaşılmaz, kimi zaman da varılmak istenen menzile ulaşıldığı... Klâsik Osmanlı şiirinin sergüzeşti, Topkapı Sarayı’nın cümle kapısı önünden başlar. Dîvanyolu’ndan âheste-beste bir yürüyüşle Haliç’e kadar gelişi üç asrı bulan şiir, Azapkapısı kıyılarında şöyle bir soluklanır. Karşıya geçmek için üççifte kayık aramakla oyalanırken cisr-i cedid de tamamlanıvermiştir. Dört a

M. Kayahan Özgül'ün, Dîvan Yolu'ndan Pera'ya Selâmetle kitabının ardından Modern Türk Şiirini Ararken alt başlığıyla hazırladığı seçki kitabı Osmanlı'nın Hazânında Gazel Dökümüde Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlandı. Osmanlı'nın Hazânında Gazel Dökümü, M. Kayahan Özgül'ün klâsik Osmanlı şiirinden yeni Türk şiirine geçiş sürecini anlatan Dîvan Yolu'ndan Pera'ya Selâmetlekitabının ikinci cildi niteliğinde bir şiir seçkisi. M. Kayahan Özgül, elinizdeki müntehabâtta çoğunluğu on sekizinci ve on dokuzuncu

M. Kayahan Özgül'ün, Modern Türk Şiirine Doğru alt başlığıyla 2006 yılında çıktığında edebiyat çevrelerinde büyük bir ilgiyle karşılanan inceleme kitabı Dîvan Yolu'ndan Pera'ya SelâmetleYapı Kredi Yayınları tarafından yayımlandı. Dîvan Yolu'ndan Pera'ya Selâmetle klasık Osmanlı şiirinden yeni Türk şiirine geçiş sürecini bütün unsurlarıyla gözler önüne seren kapsamlı bir çalışma. Edebiyatımızın geçmişine ve bugününe yepyeni kavrayışlar getiren, yorumlar ve yöntemler öneren değerli bir başvuru kaynağı. M. Kay

Leskofçalı Galib Bey, XIX. asrın ikinci yarısında şiire yön veren birkaç isimden biridir. Kısacık ömründe, poetik görüşleriyle hem kendi neslini, hem de Nâmık Kemâl ve Recâi-zâde Ekrem neslini etkilemiş; şiire yeni konuların, yeni bir imge dünyasının, yeni bir ifade tarzının kazandırılması için destek vermiştir. Millî hafızamıznisyân ile malûl olduğu için pek çabuk unuttuğumuz bu değerli şairi hatırlamakla, XIX. asrın edebiyat tarihinin hiç değilse bir kısmını yenibaştan yazma ihtiyacını duyacağız. Elinizde

Münif Paşa'nın ismi anılmadan ne fikir ve felsefe tarihimiz, ne eğitim ve kültür tarihimiz, ne de edebiyat ve matbuat tarihimiz yazılabilir. Aydınlanmacılığın, rasyonel düşüncenin ve pozitif bilginin gelişmesindeki payı ile; üç kere getirildiği Maarif Nezareti'ndeki ilerici hizmetleriyle; halk kültürünün yükseltilmesi yolunda ilk ilmî cemiyeti kurmak, ilk dergiyi neşretmek, ilk edebî-felsefî tercümeyi yapmak gibi ilkleriyle bir çığır açmışken ve döneminin önde gelen politekniklerinden biri olmuşken böylesin

Nâmık Kemâl bir "Türk büyüğü"müdür? Öyle olması, "büyük Türk şairi" unvanını kazanmanın da teminâtı mıdır? Kişi ne kadar büyürse, şairliği de o kadar büyür mü? Kemâl'in heybetli ismi şiirinin önünü kapattığı için, aslında metni görmüyor ve görmeden hüküm veriyor olabilir miyiz? "Şair Kemâl Bey" etiketinden "Kemâl Hey" ismini bir yana itelemeyi başarabilseydik, geriye kalan "şair" ve şiiri hakkında vereceğimiz teshiller şimdikilerle aynı olur muydu? Siyasî geçmişini, çileli ömrünü, efsanevî şahsiyetini, hatt

Babil, ruhlarda bir gedik açtı; artık her devlet yeni Babil olma korkusu içinde... Aynı dilden konuşmayanlar, sesi akordsuz çıkanlar, aykırı bir çift lâf edenler Babil'den beri hep aynı korkuyla karşılanıyor ve aynı ithamla karşılaşıyor: Düzen yıkıcı! İyi de söylenenler ya düzeni daha muhkem hâle getirmeye yönelik yapıcı eleştirilerse?... Ya yıkılması istenen düzenin yerine daha iyisini kurmak amaçlanmışsa?... Bu suçlamaya en çok muhatap olanlar da çenesini tutmayı asla öğrenemeyen edibler... Kitleleri ardı

Teorik çalışma yapmak, bulanık suda balık avlamaya benzer. Bilmediğiniz bir denizde, çok da tanımadığınız balıkların peşinde iseniz, dikkat! Büyük balık hevesi, size harîtası çıkarılmamış denizlerin tehlikesini unutturmasın. Sık sık iskandil edin ki, şapa oturmayasınız. Hele bir de teorik çalışmanızı semantik ve etimolojik bir temele yerleştirmek niyetinde iseniz, bilin ki, sizi bekleyen mechûl denizlerde, zifirî bir gecenin karanlığında seyredeceksiniz. Yola çıkmadan, kandilinizin yağını kontrol edin. Kesi

Encümen i Şuara gelenekli şiirin can çekiştiği ve taze bir bedende yeniden hayat bulmanın yollarını aradığı bir sırada 18601ı yılların hemen başında kuruldu. Onu asırlardır toplanan benzer şair mahfellerinden ayıran en önemli özelliği bir haminin kanatları altına girmeyi ona medhiye düzerek önünde imtihan olarak nafaka teminini reddetmesi oldu. Hepsi şairdi bir şairin hanesinde toplandılar ve orayı poetika akademisine çevirdiler. Geleneği reddetmeden ama yenileşmeye de sırt çevirmeden şiiri geliştirecek yol

Teorik çalışmalar yapmak, bulanık suda balık avlamaya benzer. Bilmediğiniz bir denizde, çok da tanımadığınız balıkların peşinde iseniz, dikkat! Büyük balık hevesi, size harîtası çıkarılmamış denizlerin tehlikesini unutturmasın. Sık sık iskandil edin ki, şapa oturmayasınız. Hele bir de teorik çalışmanızı semantik ve etimolojik bir temele yerleştirmek niyetinde iseniz, bilin ki, sizi bekleyen mechûl denizlerde, zifirî bir gecenin karanlığında seyredeceksiniz. Yola çıkmadan, kandilinizin yağını kontrol ed

Jön Türk tabiri, tek tip bir siyasetçi modelini işaretlemeye yetmez. Jön Türkün silahşörü vardır; kimi eylem adamıdır, kimi fikir adamı Bazısı ser alır, bazısı serdengeçtidir; ezilip geçileni vardır, ezilenin üstüne basıp yükseleni Ahmed Kemâl ise, hem Servet-i Fünûnun şairidir hem Sultan Abdülhamîd e suikast tertipçisi; hem Âzerîlerin mektep hocasıdır hem Rusların idam mahkûmu Jön Türklük için çalışır, iktidarı ve ikbali başkaları kapar; Milli Mücadele için çalışır, âkıbeti Beykoz Belediyesinde memurluk ol

Küçükken kızlarla seksek oynamayı kendime yakıştıramadığımı, fakat biraz da hasetle kenardan oyunlarını seyrettiğimi hatırlıyorum. Uygun bulduğum oyun Seke seke ben geldim diye başlayanıydı; onda da hiç seken ve seçen olamadım. Oysa, bizim takımın başına bir kerecik beni seçelerdi, arkadaşlarımı nasıl da eğlendirecektim. -Seke seke ben geldim! -Hoş geldin, safa geldin. Ne istiyorsun? -Anam temizlik yaptı, yüreği yanmış; soğuk bir karpuz istiyorum. -Seç seçebildiğini... İzni koparınca, seke seke çocuklara yö

Küçükken kızlarla seksek oynamayı kendime yakıştıramadığımı, fakat biraz da hasetle kenardan oyunlarını seyrettiğimi hatırlıyorum. Uygun bulduğum oyun Seke seke ben geldim diye başlayanıydı; onda da hiç seken ve seçen olamadım. Oysa, bizim takımın başına bir kerecik beni seçelerdi, arkadaşlarımı nasıl da eğlendirecektim. Seke seke ben geldim! Hoş geldin, safâ geldin. Ne istiyorsun? Anam temizlik yaptı, yüreği yanmış; soğuk bir karpuz istiyorum. Seç seçebildiğini... İzni koparınca, seke seke çocuklara

Münif Paşa`nın ismi anılmadan ne fikir ve felsefe tarihimiz, ne eğitim ve kültür tarihimiz, ne de edebiyat ve matbuat tarihimiz yazılabilir. Aydınlanmacılığın, rasyonel düşüncenin ve pozitif bilginin gelişmesindeki payı ile; üç kere getirildiği Maarif Nezareti`ndeki ilerici hizmetleriyle; halk kültürünün yükseltilmesi yolunda ilk ilmî cemiyeti kurmak, ilk dergiyi neşretmek, ilk edebî-felsefî tercümeyi yapmak gibi ilkleriyle bir çığır açmışken ve döneminin önde gelen politekniklerinden biri olmuşken böylesin

Elinizdeki kitap başlığıyla bir antoloji olduğunu haber vermekte ise de aslında bir'ihtisas seçkisidir ve her seçki gibi güzel olanı göstermek dışında bir maksat taşımaktadır. 1801'de berhayat olan şairlerden 1908'de ilan edilen II. Mesrutiyet'i idrak etmiş nesle kadar geçen buhranlı bir asrın şiirdeki arayışlarını göstermek kimi şahsı değişimler peşinde kimi Avrupai bir kimlik peşinde kimi şarklı kalmakta musir kimi sentezci olduğunda iddiali koca bir şair ordusunun ilginç tecrübelerini toparlamak bu seçk