Tenkitli neşir (édition critique, edisyon kritik, tahkik) ameliyesi, elle yazılan (yazma) eserleri metin tenkidi sürecinden geçirerek müellifin elinden çıkmış olması muhtemel metne ulaşmayı hedefleyen, uzun bir tarihe sahip, meşakkatli, ilmî bir faaliyettir. Nüsha tespiti, nüsha mukayesesi, nüsha şeceresi oluşturma, nüshalar arasındaki farkların belirtilmesi, metin tenkidi, metin tamiri, dil içi çeviri ve notlandırma gibi aşamalardan oluşan tenkitli neşir çalışmasında “asıl metne ulaşma” ve “nüshalar arası

Zihindekini doğrudan aktarmak imkânsız olduğundan edebiyat, yazarın veya şairin kastını okura doğruya en yakın bir biçimde aktarabilmek adına kimi edebî sanatlar ve ifade biçimlerini devreye sokmuştur. Zihindekini aktarma biçimlerinden biri olan alegori, dilsel ve sanatsal gerekliliğin yanı sıra, asıl söylenmek isteneni "herkesin" değil de "bir zümre veya grubun" anlamasını temin etmek gibi siyasi nedenlerle de kullanılmıştır. Alegorinin en başarılı örnekleri Batı'da Le Roman de la Rose, The Faerie Queene,