İnsan bilgisini, biri sosyal ve beşeri disiplinleri ima eden edebi, felsefi kültür, diğeri doğa bilimlerini (ya da pozitif bilimleri) ima eden bilim kültürü diye ayıran iki kültür tabiri C. P. Snow tarafından 1959´da icat edilmiştir. Ortada iki kültür olduğu fikri, bütün bir insanlık tarihi düşünüldüğünde çok yeni sayılır. Üstelik 1960´tan bu yana hem kavram hem de kavramın işaret ettiği olgularla ilgili şikâyet ve sorgulamalar giderek artmıştır. Akademi ve üniversitelerin örgütlenme biçimini, ders progra

Bir dünya sisteminin kaynağını ve başlangıçtaki işleyişlerini tanımlamak için, mutlak bir kavramı, bir dünya-sistemini ileri sürdüm. Dünya-sistemi sosyal bir sistemdir; sınırları, yapıları, üye grupları, meşruiyet kuralları ve bağdaşıklığı vardır. Hayatı, onu gerilimle bir arada tutan çatışan güçlerden oluşmuştur; her grup onu kendi avantajına sonsuza kadar yeniden kalıplandırmaya çalışınca parça parça olur. Bir organizmanın özelliklerine sahiptir; özelliklerinden bazılarının belli açılardan değiştiği, diğe

Immanuel Wallerstein'ın 1950'lerden itibaren başlayan yazı hayatı neredeyse 70 yıla yaklaşmaktadır. Soğuk Savaş yılları sırasında Amerika'daki McCartism üzerine yaptığı master tezi ile başlayan yazı ve düşünce hayatı genişleyerek devam etmiş ve bir süre sonra Batı dışı toplumlara, özellikle Afrika çalışmalarına yönelmiştir. 1970'lerden itibaren kendini son beş asrın dünya tarihindeki gelişmeleri anlamaya adamıştır. 1974'te ilk cildini yayımladığı ve hâlen devam eden en önemli çalışması The Modern World Syst

Komünizmlerin sonu âni, öngörülmeyen dramatik bir olay değil, daha geniş bir sürecin parçasıdır ve bu sürecin esas unsuru, dünya-sistem içindeki ABD hegemonyası döneminin sona ermesidir. 1989, Pax-Americana'nın sonudur. Leninizmin çöküşü hakikatte kapitalist dünya-ekonominin başat kuvvetleri için çok kötü bir haberdir. Kırılan oyuncağın dağılan parçalarını tekrar bir araya toplamak kolay olmayacaktır. Bir tarihsel sistemden diğerine geçiş anlarında, insan iradesi için geniş bir alan vardır ve dolayısıyla ta

Marxın ve Engels´in Manifesto´yu yazmalarından bu yana geçen yüz elliyi aşkın yılda, Marksistlerin kapitalizm krizi ile ilişkileri, Kurt var! diye bağıran çobanın hikâyesine benzedi. O dev, sarsıcı ve yok edici kriz bir türlü gelmek bilmiyor. Marksistler de her geçici, kısmi krizi beklenen nihai kriz sanmaktan vazgeçmiyorlar. Wallerstein´in Bildiğimiz Dünyanın Sonu saptaması, hayata belirlenmiş bir senaryo olarak bakmadığı için bu tür bir Kurt var! haykırışı değil: Yirminci yüzyıl sonlarına kadar an

Immanuel Wallerstein'ın son derece etkili ve geniş hacimli eseri, Modern Dünya Sistemi, sosyal bilimler alanında bu yüzyılın en büyük eserlerinden biridir. Dünya tarihini yenilikçi bir bakış açısı ile ve panoramik bir manzarayı yorumlarcasma yeniden yazarak okuyucularına sunmuştur. Elinizdeki kitap serinin dördüncü cildidir.Eser onaltıncı yüzyıldan başlayıp yirminci yüzyıla kadar geçen sürede modern dünya sisteminin ortaya çıkışı ve gelişimini anlatıyor. Bu yeni kitap, 1789 fransız devriminden Birinci Dünya

Eğer eşitlikçi ve özgürlükçü bir dünya istiyorsak, bu ideallerin hangi şartlar altında gerçekleştirilebileceğini de kavramak zorundayız. Bunu yapmak için de her şeyden önce dünya-sisteminin doğası ve bugüne kadarki evriminin gözler önüne serilmesi ve hem bugün hem de gelecekte olması muhtemel gelişmelerin çeşitlilik derecesinin ortaya konması gerekir. Böyle bir bilgi güç demektir. Ve bu bilgi benim kendime yükümlülük olarak seçtiğim hedefler çerçevesinde, en fazla, dünya nüfusunun sayıca daha kabarık ve ezi

Konularındaki yetkinlikleriyle tanıdığımız beş sosyal bilimci, Wallerstein, Collins, Mann, Derluguian ve Calhoun ortak bir kitapla kapitalizmin geleceğini tartışıyorlar. Görüş birliğinde oldukları temel saptamalar olduğu gibi farklılıklar da var. Yazarlar kitabın ortak sunuşunda şöyle ifade ediyorlar: Önümüzdeki yıllar şaşırtıcı sarsıntılara ve çok büyük zorluklara gebe. Bunların kimileri yeni, kimileri çok eski görünecek. Pek çoğu da beraberinde daha önce görülmemiş siyasal ikilemler ve zor seçimler getire

Bugün, Nazizm´in geri püskürtülmesinden kırk yıl, sömürgelerin kurtuluş mücadelelerinin büyük dalgasından yirmi yıl sonra, ırkçılık nasıl oluyor da güçlenen bir olgu olarak hâlâ varlık sürdürebiliyor? Günümüz ırkçılığı gücünü nereden alıyor? Sınıf mücadeleleri geri çekilmiş görünürken, milliyetçiliğin bu tırmanışını nasıl açıklayabiliriz? Fransız filozof Etienne Balibar ve Amerikalı tarihçi ve sosyolog Immanuel Wallerstein, verimli bir tartışma içinde bu sorulara yanıt arıyorlar. Her ikisi de ırkçılığı, ge

I. Wallerstein, ülkemizde de geniş yankı bulan Sosyal Bilimleri Açın raporunun mimarı Gulbenkian Komisyonunun başkanlığını yaptı. Sosyal Bilimleri Düşünmemek kitabı, sosyal bilimlerin yaşadığı krizi aşmayı hedefleyen Sosyal Bilimleri Açın çağrısına, 20. yüzyılın en önemli sosyal bilimcilerinden birinin katkısını içeriyor. Yayımlandığından bu yana, eleştirel bir sosyal bilim perspektifini benimseyen üniversite bölümleri ve genel okur nezdinde önemli bir referans kitabı olageldi. I. Wallerstein Sosyal Bilim

Tarihsel kapitalizm daha ilk bakışta, bazı savunucularının öne sürdüğü gibi ´doğal´ bir sistem olmak şöyle dursun, açıkça saçma bir sistemdir. Daha fazla sermaye üretmek için sermaye üretilmektedir. Kapitalistler ayak değirmeninde daha da hızlı koşmak için gitgide daha hızlı koşan beyaz fareye benziyor. Bu süreç içinde bazı insanlar iyi yaşıyor, ama diğerleri yoksul yaşıyor. Peki, iyi yaşayanlar ne kadar ve nereye kadar iyi yaşayacak? Hepimiz bu tarihsel sistemin moda ettiği haklılığı kendinden menkul ilerl

Dünya-Sistemleri Analizi okulu 1970lerde hem mevcut sosyal bilim paradigmasına hem de egemen Marksizm anlayışlarına karşı bir protesto hareketi olarak ortaya çıkar. Immanuel Wallerstein, Andre Gunder Frank, Giovanni Arrighi, Samir Amin gibi muhalif sosyal bilimcilerin öncülük ettiği okul, bazı temel öncüllere dayanır: Sanıldığı gibi kapitalist olan tek tek devletler değil, sistemin kendisidir. Tek tek ülkeler, dünya-sistem içinde belirli işlevleri yerine getirir. Uzun dönemli ekonomik, toplumsal ve ideoloji

Bilgilerimizi temel doğrular halini alan kavramlar çevresinde düzenleriz. Sanayinin yükselişi ve burjuvazinin ya da orta sınıfların doğuşu bu tür kavramlardandır. Bunlar bize modern dünyayı açıklamak üzere on dokuzuncu yüzyıl tarih yazını ve toplum bilimi tarafından miras bırakılmıştır. Egemen olan görüş on sekizinci yüzyılın sonunda ve on dokuzuncu yüzyılın başında nitel bir tarihsel değişikliğin olduğudur. Bu hem Büyük Britanyadaki ilk sanayi devriminin hem de Fransadaki örnek burjuva devriminin gerçekleş

Immanuel Wallerstein Avrupa Evrenselciliğinde, Batının dünyaya müdahale ederken başvurduğu söylemleri inceler. Tarihte bu tür üç söylemle karşılaşırız: Amerikan Yerlilerini köleleştiren İspanyollar, onların barbar olduklarını, ahlakdışı âdetleri olduğunu savunurlar. Osmanlı İmparatorluğu, Ortadoğu gibi bölgelere nüfuz eden Avrupalılar, bu yüksek medeniyetlerin gelişmeye kapalı olduğunu ileri sürerler. Günümüzde eski Yugoslavyaya, Iraka müdahale eden Batılı güçler ise, buralarda diktatörlükler olduğunu ve i

Yirminci yüzyılın son on yılı, Komünizmin çöküşü ve Liberalizmin zafer yılları diye mi anılacak ileride? Immanuel Wallerstein, 1990`larda çökenin Liberalizmin ta kendisi olduğunu iddia ediyor. Fransız Devrimi`nden bu yana soldan sağa Sosyalizm, Liberalizm, Muhafazakârlık diye sıralanan üçlü ideolojik sistemin, aslında dünya çapında hâkim ve merkez ideoloji olan Liberalizmin üç görüntüsü olduğunu, bu sistemin sol kanadının çöküşüyle, dünya çapında bir bütün olarak meşruiyetini ve geçerliliğini yitirdiğini sö

tüm sis­tem­ler gi­bi, bi­zim mo­dern kü­re­sel-sis­te­mi­miz de, el­bet­te ölüm­lü­dür. Son­su­za ka­dar de­vam et­me­ye­cek­tir. Şu an, bu sis­tem, ni­hai kriz dö­ne­mi­ni ya­şı­yor ol­ma­sı da müm­kün­dür. Arka Kapak Yazısı Biz, şu an, ka­pi­ta­list kü­re­sel-eko­no­mi­ye da­ya­lı bir kü­re­sel-sis­tem­de ya­şa­dı­ğı­mı­zı id­dia edi­yo­ruz. Yi­ne id­dia edi­yo­ruz ki, bu sis­tem, yak­la­şık 500 yıl gi­bi uzun bir sü­re­dir var­lı­ğı­nı sür­dür­mek­te­dir. Ay­rı­ca bu sis­te­min, ta­rih­sel bir sis­tem