Çalışmanın, bize dayatıldığı kadar doğal ve ezeli bir yeti olmadığını anlatan, yüzyıllar aşarak günümüze ulaşabilmiş bu küçük kitapçık için Paul Lafargue'a teşekkür borçluyuz. Tembellik Hakkı, bir aylaklık çağrısı değil, vahşi kapitalizmin kadın, erkek, çocuk demeden herkesi mecbur kıldığı çalışma mevhumuna, yaratıcılık yitimine bir itirazdır. Ücretli kölelik düzenini tümüyle reddetmek yerine insanca çalışma talebini en başa yazarak boş vakit hakkından vazgeçen işçilere, bu düzeni değiştirilemez sayarak içi

"Tembellik edelim her şeyde, sevmek ve içmek dışında, tembel olmak dışında." –Lessing Tembellik Hakkı, retorikten güç alan bir denemenin ötesine geçmeye niyetli, söyleyecek önemli şeyleri olan, belki de bazı kapıları yüzünüze kapatacak bir metin. Paul Lafargue ise, günde üç saatten fazla çalışılmayacak yeni bir "Altın Çağ" için, hem terli vücutlara hem de beyaz yakalara, ama her şeyden önce de "zamane kafası"na konmaktan bıkmayan bir at sineği! Lenin'in konuşmasıyla.

Yaklaşık 130 yıl önce, Paul Lafargue'in önderlerinden biri olduğu Fransız İşçi Partisi'nin yayın organı Le Socialiste'te yayınlanan bu küçük güldürü hem tarihsel bakımdan hem de argümanın yalınlığı ve gücü bakımından Marksist literatürün gerçek bir klasiği sayılmalıdır. Fransa'da Marksizmn gelişme kaydettiği bir dönemde sermayeye ve sermaye düzenine dair Marksist tezleri dinin toplumsal kontrolü güçlendiren karakteriyle ilişkilendiren Lafargue, sermayenin nüvesindeki dinseli afişe ediyor. Sermaye Dini'ndek

Özgürlükçü Marksist Paul Lafargue, 1880 yılında kaleme aldığı Tembellik Hakkı'nda proletaryanın kapitalist düzenin aşırı ve zoraki çalışmayı dayatması sonucu kötüleşen yaşam koşullarına yönelik eleştirilerini dile getiriyor. Bu kısa deneme, tembelliği övmekten ziyade kapitalist sömürünün neden olduğu köleleştiren, mutsuzlaştıran ve yoksullaştıran düzene yönelik sert bir eleştiri ortaya koyuyor. Kapitalist üretimin, tüketicilere hitap etmek yerine artık sahte gereksinimler ve istekler oluşturarak tüketiciler

Çalışın, çalışın proleterler; toplumsal zenginliği ve kendi sefaletlerinizi artırmak için çalışın, çalışın; çalışın çünkü çalışınca daha da yoksullaşırsınız ve böylelikle çalışmak ve sefil olmak için daha çok nedeniniz olur. Kapitalist üretimin acımasız yasası budur işte. Lafargue bu yapıtında emeğin değeri saçmalığını kanıtlamaya çalışır ve konuyu son derece dinamik bir biçimde işler. Toplumun bütün kesimlerini, mutsuzluğundan bütünüyle kendisinin sorumlu olduğunu düşündüğü proletaryayla, ekonomistlerle ve

Özel mülkiyetin hâkim olduğu toplumlarda çalışma katı bir zorunluluk kapsamında gerçekleşir. Kapitalizm, çalışanların bedenini olduğu kadar zamanlarını da satın almıştır. Oysa insanın çalışmamak, yaşamını sürgit kılmak için zahmete girmemek gibi bir içgüdüsü vardır; bu içgüdünün adı tembelliktir. Tembellik, çalışmanın kutsallaştırıldığı toplumlarda hakir görülür, aşağılanır. Tembellik Hakkı, çalışmanın sarsılmaz bir değer haline getirildiği toplumların eleştirisini sunuyor; tembelliğin bir başıboşluk yahut

Paul Lafargue, ne çalışmanın yadsınması ne de kendi içinde boş zamanın kutsanması olarak kaleme aldığı Tembellik Hakkı'nda, yaşamın bir tür kutsanmasını gerçekleştiriyor. Sadece sermaye dinini ifşa etmekle kalmıyor, teker teker bireylerin üzerinde karar kıldıkları bir toplumsal değer olarak çalışmaya dayalı tüm toplumsal sistemlerin geçersizliğini savunuyor. Aynı zamanda hem gülünç hem ciddi, hem esprili hem de derinlikli bir metin olarak 19. yy'ın klasikleri arasındaki yerini almış Tembellik Hakkı, sekiz s

Son otuz beş yılda Hugonun şimşekler çaktıran cümle kuruş biçimi, sözcükleri dehşete düşüren büyük korkakların; Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik, İnsanlık, Dünya Yurttaşlığı, Avrupa Birleşik Devletleri, Devrim sözcükleriyle ve liberalizmin diğer salıncaklarıyla oynayan bir cambaz olduğu için Prudhommeların tüylerini diken diken ediyor. Hugo, bir devrimci, hapsedilmezse kurşuna dizilecek olan bir sosyalist. Victor Hugonun kişiliği ve sanatı edebiyatçılar, siyasetçiler ve tarihçiler açısından daima bir tartışma k

Ah tembellik! Merhamet et bizim bu bitmek bilmeyen sefaletimize! Ah tembellik! Sanatın, soylu erdemlerin anası, insanoğlunun sıkıntılarına bir teselli ol! Paul Lafargue, ne çalışmanın yadsınması ne de kendi içinde boş zamanın kutsanması olarak kaleme aldığı Tembellik Hakkında, yaşamın bir tür kutsanmasını gerçekleştiriyor. Sadece sermaye dinini ifşa etmekle kalmıyor, teker teker bireylerin üzerinde karar kıldıkları bir toplumsal değer olarak çalışmaya dayalı tüm toplumsal sistemlerin geçersizliğini savunu

Ey aptallar! Aşırı ölçüde çalıştığınız için, sanayi avadanlığı çok yavaş gelişiyor. Anırmayı bırakın da bir ekonomiste kulak verin: Çok akıllı bir adam değil, birkaç ay Önce yitirme mutluluğuna erdiğimiz Bay L. Reybaud`dur bu: "Çalışma yöntemlerinde devrim, genel olarak, el emeğine göre ayarlanır. İşçiler, yaptıkları işi düşük fiyata sağladıkları sürece, patronları bol bol onları şımartırlar, gördükleri işler daha pahalıya mal olunca da yüz vermezler onlara".