Gaspıralının fikir ve faaliyetleri hiç şüphesiz Kırım başta olmak üzere Rusya Türkleri arasında etkili olmuş, Tercüman gazetesinin yalnız Rusya içinde de¬ğil, başta Türklerin yaşadığı Osmanlı Devleti olmak üzere diğer ülkelerde de yayılması onun görüşlerinin genelde bü¬tün Türk aydınları tarafından tanınmasına sebep olmuştur. Çoğu didaktik anlamda bir hayli hikâye, roman, fikir yazıları ve kitapları kaleme alan Gaspıralı, Usul-ü Cedit faaliyetleriyle de Rusya Müslümanlarının eğitim kurumlarının modernleştir

Cengiz aslında onun gerçek adı değil! Bu ad, daha sonra başarılarından dolayı verilmiş bir unvan ve yönetim başarısının bir sonucu... Onun başarılarını çekemeyenler onu doğru veya yanlış olarak korkunç, kanlı bir vahşi olarak gösterdiler ve hâlâ öyle göstermek istiyorlar. Ancak bunlar gerçeğin sadece bir yönü... 1162de doğan Temuçin, 1196da Cengiz Han oldu, 1206da ise bu unvanını herkese tasdik ettirdi. Hâkimiyet alanını 30 milyon metrekareye çıkardı. Bu başarıya ulaştığında henüz 45-50 yaşlarındaydı. Düny