Siyasî, iktisadî ve bilhassa askerî bakımdan bir hayli zayıflamış olan Osmanlı Devleti, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren daha önce eşi benzeri görülmemiş felaketlerle karşı karşıya kaldı. Yüzlerce yıllık vatan topraklarının işgali bir yana, insan kaynakları bakımından da tarifi zor kayıplar yaşadı. Mehmet Bilgin, yaşanan bu zor günlerin genel bir muhasebesini yaptıktan sonra, Osmanlı Devleti'nin her bakımdan yeniden teşkilâtlanması için büyük çaba sarf eden İttihat ve Terakkî'nin eldeki kıt imkânlarl

Tarihsel bir olgu olan Karadeniz Dünyasının ulusları, farklı renkler taşımasına rağmen ortak yapı taşlarına sahiptir. Gerçeklerin yok sayılıp, çarpıtılmasıyla inşa edilmiş açıklamaların yerine; Karadeniz Dünyasının tarihsel gerçeklerinden hareket ederek, günümüzde Karadeniz coğrafyasındaki halklara ve devletlere dostluk içeren bir zemin sunabiliriz.