Hayatı boyunca Türk ilmine, Türk tarihine, Türk maarifine ve Türk siyasetine büyük hizmetler etmiş olan Osman Turan, Türk tarihi sahasında yeni ufuklar açmış, abidevi eserleriyle Türkiye’de ve Avrupa’da referans alınan bir tarihçi; Türk Ocağı’ndaki çalışmaları ve Türk Yurdu’na kazandırdığı inkişafla bir mefkûreci ve dava adamı; Türk siyasetinde göstermiş olduğu basiret, doğruluk, dürüstlük ve devlet adamlığı hasletleriyle genç nesle ve siyasetçilere iyi bir emsal teşkil edecek mümtaz bir şahsiyettir. Osman

"Hürriyet ve İtilaf Fırkası", 2. Meşrutiyet devrinde faaliyet gösteren ikinci, ancak bu devrede kurulmuş olanlar içinde birinci büyük partidir. Kuruluşundan kısa bir müddet sonra İstanbul araseçimlerini kazanmış, bundan ötürü iktidar olma yolunda büyük ümitlere kapılmış, bu durum ise İttihat ve Terakki'yi ürküterek Meclis'in feshiyle neticelenen siyasi gelişmeleri başlatmıştı. Çok partili siyasi hayatımızın, 1946 seçimleriyle birlikte en çok tartışılan 1912 seçimlerinde, Hürriyet ve İtilaf Fırkası Meclis'te

"İlim hayatımızdaki usûlsüzlük ve ahlâksızlıkları yazmanın zorluğunu kelimelerle ifade etmek çok zor ve neredeyse imkânsız bir şeydir. Hiçbir meselede açık sözlü olunmadığı gibi bu meselede de açıkça söylemek mümkün ise de yazmak çok tehlikeli bir iştir. Son senelerde cemiyet hayatımızın her sahasında bir usûlsüzlük ve kaidesizlik veya başka bir ifade ile ahlâksızlık yaygınlaşmıştır. Daha da kötüsü bu gidişin dikkati çekmemesi ve tartışılmamasıdır. Hâlbuki meslek ahlâkı meselesi meslek icraının ayrılmaz bir

Tarih Yolunda ismiyle kitap halinde toplanan bu yazılar, gerçekten de, tarihçilik yolunda geçen senelerin ve harcanan mesainin küçük işaret ve delillerinden ibarettir. Yazıların ilk dikkati çeken tarafı şimdiye kadar mesele olarak bile görülmeyen mevzulara dair olmasıdır. Bu bakımdan çok hususi bir tarihçilik telakkisinin, daha doğrusu heyecanının ve zevkinin tezahürü olarak seçilen küçük ve çok kenarda kalmış mevzulara tahsis edilmiş yazıların çokluğu ilk bakışta dikkati çekebilir. Mesela ilk dinî kitap ol

"Sıbyan mektebi, Mekteb-i sıbyan, Taş mektep, Muallimhane, Muallimhane-i sıbyan gibi adlerla anılan Mahalle mekteplerinin merasimleri, gelenekleri eğitim-öğretim tarzı, mimarisi, folkloru, binaları, eşyası... ´Âmin alayı´ veya ´bed-i besmele cemiyeti´ denen mahalle mektebinin ilk adımı, yani mektebe yeni verilecel çocuğun hocanın, mahallelilerin, çocukların da iştirak ettiği çoşkulu ve kalabalık bir törenle evinden alınıp mektebe getirilmesi ve ilk dersini alması merasimi hem sembolleri hem de yapılış şekl

"Sıbyan mektebi, Mekteb-i sıbyan, Taş mektep, Muallimhane, Muallimhane-i sıbyan gibi adlerla anılan Mahalle mekteplerinin merasimleri, gelenekleri eğitim-öğretim tarzı, mimarisi, folkloru, binaları, eşyası... ´Âmin alayı´ veya ´bed-i besmele cemiyeti´ denen mahalle mektebinin ilk adımı, yani mektebe yeni verilecel çocuğun hocanın, mahallelilerin, çocukların da iştirak ettiği çoşkulu ve kalabalık bir törenle evinden alınıp mektebe getirilmesi ve ilk dersini alması merasimi hem sembolleri hem de yapılış şekli

Bir inkılâp tarihi hocası, Nutuk hakkındaki kitabının (Sabahattin Özel, Nutuk'a Bir Bakış Tertip ve Çeviri Hataları (İstanbul, 2015, 136 s. Derin Yayınları) önsözünde Nutuk, kendi ifadesiyle Büyük Nutuk'u liseden sonra ilk tercihi olarak girdiği İÜ. Tarih Bölümü'ne kaydını takiben Osmanlıca çalışmak için okumaya başladığında (s. VII) tanıştığını ifade ettikten sonra bu kitabını şöyle takdim etmektedir: Büyük Nutuk'la daha yakından tanışmak kuşkusuz Türk Devrimi ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi üzerinde çalışan

Hatırat türüne dair eserlerin bilhassa II. Mahmut devrinden itibaren göz göze çarpacak şekilde çoğaldığı görülmektedir. Bu türden eserlerin ilmi çalışmalar için ne kadar önemli olduğu da açıktır. Çünkü resmi kaynakların vermediği veya veremeyeceği bilgileri ihtiva etmektedir. Resmi kaynakların bir bakıma resmiyet kisvesi altında bulunan bilgilerine karşılık hatıratlarda, mümkün olduğu nisbette ve derecede, çıplak gerçekler bulunmaktadır. Bu çerçevede sadece siyasi alanda değil, tarihten iktisat tarihine, iç

Tenkit işinin kültür hayatında mühim bir yeri ve ehemmiyeti olduğu açık bir gerçektir. Bir başka ifade ile kültür seviyesi ile tenkit seviyesi ve Üslûbu ayrılmaz bir bütündür. Tenkinin cılız ve seviyesiz olduğu bir iklimde canlı ve zengin bir kültür hayatının varlığından bahsetmek imkânı yoktur.

Tercüme- i hal ferdin tarihidir. Tarih yazıcılığının en kadim ve en cazip türünü teşkil etmektedir. Ancak binbir cepheli bir insanın tanınmasının, tartılamsı ve yazıyla ifade edilmesi gibi çok zor ve ince işçilik gerektiren bir mesuliyet olduğu da ortadadır. Bu arada ferdin tarihi ile cemiyetin tarihi veya diğer bir ifade ile içtimai irade ile ferdi irade arasındaki münasebetin ortaya konulması bu işin en hassas noktasını teşkil etmektedir. Bu bakımdan kitaptaki yorumların mütevazi derecede kalmasına, ancak