Özelde ülkemizde, genelde tüm dünyada pek çok genç, samimiyetle günümüz problemlerine “Bir genç, içinde yaşadığı dünyaya nasıl bakmalı, hangi değerlerin peşinden gitmeli ve hangi soruları sormalıdır?” şeklinde ifade edebileceğimiz bir soru sormaktadır. Kendisine veya çevresine özetle “Ben kimim ve ne olmalıyım?” şeklinde sorular yöneltmektedir ve ne yazık ki çoğunlukla tatmin edici cevapları da bulamamaktadır. İşte bu ve benzer kaygılardan yola çıkılarak hazırlanan bu serideki kitapların öncelikli hedef

Bir toplumun tarihinde ortaya çıkmış olan önemli belgeler, sözleşmeler ve antlaşmalar birer göstergedir. Bu göstergeler tarihin dönemeçlerine işaret ederler ve geçmişi yansıtırlar. Bizler bu belge ve göstergelere yaslanarak kendi geçmişimizi hatırlar ve nereden nereye geldiğimizi anlarız. Peki, Mecelle bugünkü gençliğe neyi hatırlatmakta ve ne anlama gelmektedir? Sanırım pek çoğu bunu duymamıştır, duyanlar da okumamıştır, okuyanlar da anlamamıştır! Duymayanlar haklıdırlar, çünkü Mecelle tarihimizin önemli b

“Bir Müslüman Nasıl Bakmalı” serisindeki kitaplar, özellikle gençlerin samimi anlam arayışına belli konular ve meseleler etrafında bir bakış açısı sunma amacıyla hazırlanmıştır. Okuyucuları, İslami hassasiyetler üzerinden düşünmeye ve araştırmaya sevk etmek amacındadır. “Bir Müslüman bu konuya sadece bu şekilde bakmalıdır” şeklinde mutlakçı bir anlayıştan uzaktır. Bu amaçla yayınlanmış olan Bir Müslüman Cinsellik ve Aşk’a Nasıl Bakmalı? isimli bu kitapta, modern toplumda önemli sorunlar haline gelen cinsell

Klasik eserleri değerli kılan etken, insanın varoluşu ve kaderi hakkında yapılan tartışmaların tarihine ışık tutmasıdır. Bugün tartıştığımız ve görece çağdaş insana özgü gördüğümüz pek çok mesele, aslında tarihte büyük düşünürler tarafından tartışılmış ve belirli biçimlerde çözüme kavuşturulmuştur. İyilik-kötülük, insanın iradesi, tarihin yürüyüşü, insan-Tanrı ilişkisi gibi konular sadece modern insanların tartıştığı konular değildir, bu sorunlar üzerinde çok erken tarihlerde insanoğlu, belki de bugün bi

Modern zamanlarda Batı dünyasında, Protestanlığın ortaya çıktığı 16 yüzyıldan beri konuşulan Teizm, Deizm, Panteizm, Ateizm ve Agnostisizm gibi meseleler Türkiye'ye ya çok geç yansıdı ya da derinlemesine tartışılmaksızın gündeme geldi ve geçiştirildi. Ama bugün öyle bir noktaya geldik ki, artık bu sorunlar daha fazla ötelenemez bir hâl almıştır. Teoloji, sanıldığı gibi sadece ilâhiyatçıları ilgilendiren bir konu değildir. Teolojinin insana ve topluma bakan bir yüzü de var ve özellikle bu yönüyle konu sosya

Bu çalışmanın amacı, din ve dinlerin gelişimi konusunda aklı karışık kişilere Tevrat (Yahudilik), İncil (Hristiyanlık) ve Kur'ân (İslâm) hakkında bir fikir vermektir. Ancak burada özellikle vurgulamak istediğimiz iki nokta vardır: İlk olarak "aklı karışık" kişilerle sadece din hakkında şüpheci bir tutuma sahip olan insanları değil, şüpheci olmayan insanları da (saf Müslümanlar) kastediyorum. Çünkü günümüzde en az şüpheciler kadar, saf Müslümanlar da dinler hakkında karmakarışık düşüncelere dalmışlardır. Ken

Hukuk Felsefesi, bir yandan mevcut hukuk sistemlerinin temel varsayımlarını sorgularken diğer yandan da ideal bir hukuk sistemine ulaşmanın imkânlarını araştırır. Bu iki çalışma çoğu zaman yan yana gider. Mevcut hukuk sistemi, toplumsal ihtiyaçların bir eseridir. Bunu akademi yıllarında hukuk dersimizin ilk tartışmalarında öğrenmiştim. Daha ilk derste hoca bize bir ödev vermiş ve tartışmak üzere bizi gruplara ayırıp sınıf dışına göndermişti. Ödev kurgusal bir olay üzerine kurulmuştu: Uçakla bir Uzak Doğu ül

Hukuk Felsefesi, bir yandan mevcut hukuk sistemlerinin temel varsayımlarını sorgularken diğer yandan da ideal bir hukuk sistemine ulaşmanın imkânlarını araştırır. Bu iki çalışma çoğu zaman yan yana gider. Mevcut hukuk sistemi, toplumsal ihtiyaçların bir eseridir. Bunu akademi yıllarında hukuk dersimizin ilk tartışmalarında öğrenmiştim. Daha ilk derste hoca bize bir ödev vermiş ve tartışmak üzere bizi gruplara ayırıp sınıf dışına göndermişti. Ödev kurgusal bir olay üzerine kurulmuştu: Uçakla bir Uzak Doğu ül

İnsan ve toplum, bir madalyonun iki yüzüdür. İnsanı tanımak toplumu tanımak, toplumu tanımak da insanı tanımaktır. Felsefe dizimizin ilk kitabını insanla başlatmıştık, şu an toplum kitabıyla karşınızdayız. Önceki kitaplarımızda olduğu gibi en temel soruları bu kez toplum konusunda sorduk ve mümkün olduğunca cevaplandırmaya çalıştık. Toplumu felsefi açıdan ele almak, toplum hakkındaki düşüncelerimizi temelden sorgulamaktır. Her şeyin temelden sorgulanması, günübirlik ezberlerin bozulmasını ve gözden geçirilm

Avrupa'da din ve kiliseye karşı meydan okuyan Renan, "İslam ve Bilim" konuşmasıyla İslam'ı da hedef almıştır. Bu konuda temel tezi şudur: İslam ve Araplar bilim ve felsefenin gelişmesine engel olmuşlar ve onu boğmuşlardır! Bu tez, Batıcı fikir akımına mensup aydınlara büyük bir destek sunarken, İslamcı aydınları da içinden çıkılması zor bir savunma psikolojisine itmiştir. İşte, o gün bu gündür Müslümanlar, ne zaman din ve bilim hakkında bir tartışma yapılsa, "İslam ilerlemeye mani değildir!" şeklinde bir sa

İnsanın hayatı çeşitli akışlardan ve evrelerden geçerek olgunlaşır. İnsan bu evrelerle beraber insan olur. Burada benliğimizin gelişimi tamamlanır. Ancak bu salt psikolojik ya da biyolojik bir olgu değil. Toplum hayatında yaşayarak bunu kazanırız. İnsan insanlarla beraber yaşayarak kemale erer. Benliğimiz de bedenimiz de sosyal varlık dünyasında pişerek oluşur. Kadir Canatan, yıllar süren sosyal bilim seya- hatinden sonra bu kez bu konu üzerine eğiliyor. Hem sosyoloji hem de psikolojinin bileşiminden oluşan

1-İnsanoğlu iyi yönetimin ne olduğu konusunda tarih boyunca tefekkür etmiş ve mevcut siyasal pratiği kendi ilke ve idealleri doğrultusunda aşmak istemiştir. Fakat siyaset, doğası gereği hep bu ilke ve ideallerin gerisinde kalmış ve insanın kendine yabancılaşmasına sebep olmuştur. Deyim yerinde ise, insanoğlu kendi yarattığı canavarın pençesine düşmüş ve oradan kurtulmak için uğraşmaktadır. İyi yönetim aslında yabancılaşmanın aşıldığı bir yönetimdir. Bu somut olarak şu demektir: Eğer insanoğlu kendi yarattığ

Ahlak felsefesinin cevaplandırması beklenen pek çok soru vardır. Bu soruların bir kısmı tarihsel olup hep sorulagelmiş olan sorulardır, bir kısmı ise çağımızda gündeme gelen yeni sorulardır. Bu soruların tam bir listesini sunmak mümkün olmasa da şunlar önemlidir: Ahlak nedir? Ahlakın nihai amacı nedir? Ahlakın kaynağı ya da kaynakları nelerdir? Ahlak ve diğer toplumsal kurumlar arasındaki ilişkilerin mahiyeti nedir? Ahlak kuralları ne kadar yerel, ne kadar evrenseldir? Ahlak nasıl temellendirilebilir? Kaç t

Bugün Avrupa´da İslam değişik boyutlarıyla tartışılmaktadır. Tartışmanın bir boyutunu en geniş anlamında İslam´ın kurumsallaşması oluşturmaktadır. Bu bağlamda sadece camiler ve İslam örgütlerinin gelişmesi değil aynı zamanda İslam´ın bir din ve kültür olarak yeniden şekillenmesi araştırma ve tartışmalara konu olmaktadır. Tartışmanın diğer bir boyutunu ise Avrupa toplumlarının ve hukuk düzenlerinin İslam´ın kurumsallaşmasına verdiği tepkiler oluşturmaktadır. Farklı tarihsel ve kültürel geçmişlerine bağlı ola

Bu eğitim sisteminden geçen kuşaklar özgün ve yaratıcı değil taklitçi; özgür ve bağımsız değil bağımlı; özgüven sahibi değil özgüveni düşük; girişimci değil korkak ve çekingen; ahlaklı ve duyarlı değil ahlaki duyguları zayıf ve sorumsuzdurlar. Yeni bir insan tipi yetiştirmek istiyorsak yeni bir pedagojiye ihtiyacımız olduğu aşikârdır. Yeni pedagoji, kendi eğitim felsefemize yaslanmalıdır. Her eğitim felsefesi olan ve olması gereken şekliyle bir insan modelini esas alır ve belirli bir insan tipini yetiştirme

İnsan hakkında sorulması gereken doğru soru, İnsan kimdir? sorusudur. İnsanın insanı anlaması ve araştırması özneler arası bir ilişkidir. Araştırıcı özne olduğu gibi araştırmaya konu olan insan da öznedir. Özneler arası ilişki bir diyalog ilişkisidir. Diyalog sadece iki taraf arasındaki bir konuşma değil, iki tarafın birbirini daha işin başında eşit temelde kabul etmesi ve tanıması eylemidir. İnsan felsefesini, insanın kendini anlama ve tanıma çabası olarak görebiliriz. Kendi dışındaki varlıklar hakkında te

Din, her şeyden önce insan hayatını anlamlandıran ve insanın varoluşsal problemlerine çözümler getiren bir sistemdir. Din felsefesi, dinler tarihi ve kelam gibi disiplinleri ham malzeme olarak ele alır ve en dipteki meseleleri çözümlemeye çalışır. Dini kavram ve inançları, temel varsayımları itibariyle ve karşılaştırmalı olarak ele alır. Din felsefesi, dinin hakikatini araştıran ve sorgulayan bir disiplindir. Felsefenin doğuşundan bu yana dini konular felsefi bir perspektiften ele alınmış ve insanoğlunun ha

Acaba Müslümanların bir "Yahudi sorunu" var mıdır? Başka bir deyişle, Müslümanlar Yahudilere karşı antisemitik tutum ve eylemlerin faili midirler? Bu soruya bir cevap vermek için ilk iki bölümde hızlı bir özet yaparak antisemitizmin kavramsal ve tarihsel bir taslağını çizmeye çalıştık. Sonraki iki bölüm, Müslümanlarla antisemitizm arasında bir ilişki kurmaktadır. Önce tarihsel olarak Müslüman dünyada antisemitizm var mıydı, vardıysa bu nasıl bir görünümde ortaya çıkmıştır, bu soruyu cevaplamaya çalıştık. D

Aile, temel toplumsal kurumların başında gelmektedir. Siyaset, eğitim, hukuk ve ekonomi gibi diğer kurumlarla etkileşim içindedir. Bu toplumsal kurumları etkilediği gibi onlardan da etkilenir. Bu çalışmada aile, din perspektifinden ele alınacaktır. Din, Müslüman toplumlar açısından bir "eksen" kurumdur. Ancak çağımızda hem din hem de aile ciddi bir değişim geçirmekte ve çoğu insan için bir endişe kaynağı oluşturmaktadır. İşte, elinizdeki çalışma aile kurumunun geçirdiği bu değişimin gerçekten de bir endişe

Toplumsal değişme konusunda kuramsal çalışmalar ve çağdaş dönemdeki değişmeyi farklı boyutlarıyla ortaya koyan eserler çok olmakla birlikte; "Müslüman dünya"nın geçmişten günümüze geçirdiği değişimi ele alan yapıtlar ne yazık ki yok denecek kadar azdır. Çoğu çalışmanın, modernleşme ve Batılılaşma meselesine odaklanmış olması ve toplumsal değişimin Batı karşıtlığı biçiminde ve dış etkenlere endeksli okunuşu, içinden geçmekte olduğumuz sürecin travmatik ve trajik boyutlarına işaret etmektedir. "Dış etkenler