Kur’ân’ı anlamada ve yorumlamada şüphesiz içerisinde geçen temel/odak/anahtar kavramların bilinmesi çok önemlidir. Çünkü ilâhî vahyin/metnin insanlara vermek istediği mesaj, bu kavramlar üzerinden oluşturulmakta ve taşınmaktadır. Kur’ân’daki anahtar kavramlar arasında en belirgini ise Allah’ın rahmet tecellisidir ve Kur’ân bize, Allah’ın rahmetinin her şeyi çepeçevre kuşattığını söylemektedir. İnsanın bu rahmetten yararlanması ise onun, Allah’ın vahyine/iradesine ne ölçüde uyduğu ile doğru orantılıdır. Bu n

Âlemin/evrenin/tekâmülün düzeni zıtlıkların varlığı üzerine kurulmuştur ve tevhid ile şirk de bu düzenin temel iki değişmezidir. Varlık ve oluşun yaratıcı prensibine ters düşmek anlamına gelen şirk, insanı desteksiz, yolsuz ve yönsüz bırakır. Böylece Allah ile bağı kopan insanın varlıkla kaynaşması, oluşun ahengiyle buluşması imkânsızlaşır. Zira şirk, Allah’a özgü nitelikleri/sıfatları yaratılmışlara vererek oluşun yolunu tıkamakta ve varoluş zevkini zedelemektedir. Tevhidin esası olan illallah, önce l

Dinin peygamberler aracılığıyla insanlığa yansıyan çerçevesini çizen ilâhî vahyin bütününe “kitap” denmektedir. Tarihsel bir gerçeklik olarak bilinmektedir ki kutsal kitaplar arasında orijinalitesi tartışılmayan ve tartışılamayacak olan tek kaynak Kur’ân’dır. Kur’ân, bu bozulma keyfiyeti üzerinde açıkça durur ve kendini, geçmiş vahiylerden bugüne kalanı doğrulayan ve yanlışları da düzelten bir kitap olarak tanımlar. Fakat insan ve Kur’ân zamanla, doğumlarından sonra ayrılan ve uzun yıllar birbirlerini gö

Gökyüzünü/yeryüzünü kısaca evreni/âlemi ve insanı planlayan/yaratan bir kudretin mutlaka insan yaşamına ilişkin bir mimarî yaklaşımı/âyeti/işareti olmalıydı. Eğer insan, Allah ile arasında dikey bağı kurmamışsa, yatayda gerçekleştireceği mimarî de anlamlı olmayacak; insanın ruhunu rahatlatacak yerde nefsini azdıracak/büyütecek bir yapılaşmanın izlerini taşıyacaktı. Bu nedenle yeryüzünü “yar yüzüne” çevirmeye önce insanı yeniden inşâ etmekle başlamalı ve onu ilâhî vahyin mimarîsinde yeniden düzenlemelid

VAROLUŞ KOKUSU Rahmân'ın Nefesi İnsanın varoluş kaderi "Rahmân" ismiyle başlamıştır. Bu isimle/solukla/nefesle bilinmeyenden bilinene, görünmeyenden görünene çıkmışız ve özümüze konulan ezelî bilgiyle yeryüzünde konuşan/düşünen yetenekte bir varlık olarak insan adını almışız. Bizi kuşatan âlemin/semânın ve üzerinde yürüdüğümüz arzın tüm nîmetleri/âyetleri önümüze serilmiş, hizmetimize verilmiş. Bunu görmüşüz/yaşamışız ama şükürsüzlük içinde davranmaya/şımarmaya başlamış, ezelde verdiğimiz sözü/ahdi unutmuşu

Tarih boyunca insanlar, kendilerini ve çevrelerini değiştirecek/dönüştürecek "tasarruf edici" bir gücün/kudretin ellerinde olmasını çok arzu etmişlerdir. Kendisine dokunanı altın'a dönüştürdüğüne inanılan "Filozof Taşı" yani "Kibrit-i Ahmer" adlı efsanevi madde/taş bunlardan biridir. "Mühr-i Süleyman" yani Hz. Süleyman'ın parmağında taşıdığı yüzüğü de böyledir. "Kibrit-i Ahmer" ve "Mühr-i Süleyman"ın yanında bir başka aranan güç de "İsm-i Azam"dır. Hz. Peygamber "İsm-i Azam, Allah'ın isimlerinden birisidir

Varolmak sürekli yürümektir. Ne duran bir şey var, ne de işi bitip hikayesi noktalanmış bir oluş. Her an yeni bir söz söylenmede, her an yeni bir evren oluşmada. Bir sürekli oluş, bir durmaz dinlenmez yürüyüş içindeyiz. Hakikate giden yol "kıldan ince, kılıçtan keskindir" derler. Bu nedenle yolun niteliği ve niceliği bilinirse ve ona göre nasıl yürümek gerektiği önceden öğrenilirse güçlükler bir ölçüde göğüslenebilir. Bunun için de geçmişte hakîkat arayıcılarının olmuş bitmiş tecrübelerini gönül ışığında d

Bu kitaptaki sözler için; işte bu benim düşündüğüm, hissettiğim, yaşadığım fakat bir türlü anlatamadığım, kelimelere dökemediğim duyguların öz bir ifadesi diyeceksiniz. Böylece çok farklı çevrelerden insanların, çeşitli görüşleri, duyguları ve inançları bir araya getirilip, aralarındaki birlik ve bütünlük gösterildiğinde; insanlığın yücelmesi ve mutlu olması yolunda "hikmet müminin yitiğidir" kutlu sözünün değeri bir kez daha anlaşılmış olacak...

Bu kitaptaki sözler için; işte bu benim düşündüğüm, hissettiğim, yaşadığım fakat bir türlü anlatamadığım, kelimelere dökemediğim duyguların öz bir ifadesi diyeceksiniz. Böylece çok farklı çevrelerden insanların, çeşitli görüşleri, duyguları ve inançları bir araya getirilip, aralarındaki birlik ve bütünlük gösterildiğinde; insanlığın yücelmesi ve mutlu olması yolunda hikmet müminin yitiğidir kutlu sözünün değeri bir kez daha anlaşılmış olacak...

Nasıl ki ramazan geldiğinde insanların çoğu yemek/pide/tatlı üzerinde yoğunlaşıp, bu ayın/orucun mânevî ve rûhânî yönünün içini boşaltmışlarsa; tıpkı bunun gibi Kurban Bayramı'nda da kurban kesmek ete/kemiğe/deriye indirgenerek aslî amacından uzaklaştırılmış, çok az kimse kurbanın Kurbiyet yani Allah'a yaklaşmak ile olan bağı üzerinde durmuştur. Kurban üzerine anlatılanlar ise Hz. İbrâhim ile oğlu arasındaki olayların tekrarından öteye geçememiş, Kur'ân'ın bu önemli âyetlerinden çıkarılması gereken gerçek m

Tao'dan Tâ-O'ya... Prof. Dr. Toshihiko Izutsu'nun A Comparative Study of the Key Philosophical Concepts in Sufism and Taoism / Ibn Arabî and Lao-Tzû, Chuang Tzû adlı iki ciltlik önemli bir eseri bulunmaktadır. Bu eser, İbn Arabî ile Lao-Tzû ve Çuang-Tzû'nun varlık anlayışlarının karşılaştırılması üzerine yazılmış ve her iki düşüncenin temelini oluşturan anahtar kavramların semantik bir analizinden meydana gelmiştir. Eserin Türkçe'ye tercümesi ise merhum Prof. Dr. Ahmed Yüksel Özemre tarafından iki kitap hâ

Gece, âşıkların elbisesidir. Sizin için geceyi bir örtü kıldım demiştir geceyi var eden. Gece, bir sükûn ortamıdır; oluşun ve erişin mayalandığı. Gece, tefekkürün mânâya kanat açtığı bir rûhânî sofradır. Bir âyettir gece, okumasını bilene; sessizliğinde kalbinin atışlarını zikrin nefesiyle tutuşturana. Gece, fecrin doğuşuna bir hazırlıktır. Bu nedenle yemin edilmiştir on geceye. On geceyi bürüyenlere, bu gecelerde yürüyenlere/yükselenlere sonunda âriflik bahşedilmiştir. Bayramı görenler/yaşayanlar, gecenin

Yeryüzündeki ilk mâbedidir, Allah'ın Evi Kâbe. Rahmân'ın misafirlerinin her yıl konuk oldukları Beytullâh'tır. Kâbe yolculuğu bir hakîkat yolculuğudur. İhrâm, ölmeden önce ölmenin bir dış göstergesidir. Hacerü'l-esved ahde vefâ'nın adıdır Tavaf; dostun aşk vuruşları, darbeleri önünde başsız ayaksız dosta koşmaktır. Tavaf, susuzluğu arama, Sa'y, su aramadır. Sa'y; insanoğlunun sözlü değil, fiilî duâsıdır. Zemzem, Cenâb-ı Hakk'tan hediye olarak verilmiş bir Mârifet İlmi'dir. Kâbe, bir rûhânî tecrübe ol

Onlar, dine bir kapıdan girip öteki kapıdan çıkanlardır. Onlar Kur'an'ı yanlış yorumlarlar. Onlar kalplerinde hissetmediklerini ağızlarıyla söylerler. İkiyüzlüdürler, yalan yere yemin eder, çıkarları uğruna kolayca yalan söylerler. Dışları alımlı, gösterişli, sözleri çekicidir ama içleri boş ve çürüktür. Onlar sadece menfaatlerinin peşinde koşarlar, ahiret ile ilgili endişeleri yoktur. Kibir ve gurur gözlerini ve kalplerini öylesine kapatmıştı ki, hiçbir şeye ihtiyaçlarının olmadığını sanırlar. Onlar şüphe

Su azîzdir; insânı yükseltir. Su ile Allâh'ın Azîz ismi arasında çok anlamlı bir ilişki/örtüşme vardır. Azîz, Allâh'ın güzel isimlerinden birisidir ve Yüceler yücesi, kadri ve kıymeti her türlü idrâkin ötesinde kalan demektir. İrfânî dilde su, hayatın/dirilişin/ilmin kısaca Hayy oluşun remzidir. Su nasıl hayatın/dirilişin kaynağıysa Vahiy de tıpkı onun gibi kalplerin hayatı ve dirilişidir. Bu nedenle Allâh, Kur'ân'da vahyin/âyetlerin işlevini anlatırken su/yağmur benzetmesini kullanır. Hz. Peygamber de bu g

En kısa tanımıyla mezhep, din konusunda oluşmuş yorum ekolü demektir. Bu noktadan baktığımızda hiçbir insânın bu bilgi ve düşünce üreten mezheplerden/yorumlardan uzak olması düşünülemez. Fakat şu iyi bilinmelidir ki, bir mezhebin yorumunu almakla, o yorumu din yapmak tamamen ayrı şeylerdir. Geniş Mezhepliyim adlı çalışmamızın mezhep gerçeğini anlama noktasında az da olsa bir uyanışa vesile olmasını Cenâb-ı Hakk'tan niyâz ediyorum. Mezheplere uymanın Kur'ân'a ve Sünnet'e uymaktan başka bir şey olduğu izleni

Dünyâ ölçeğinde Tevhîde zarar veren, Tevhîdi şirke dönüştüren her türlü görünmez/örtülü odakları cin kavramı içerisinde değerlendirmek mümkündür. Başka bir deyişle ifâde etmeye çalışırsak Tevhîd'i bölen ister şeytânî isterse insânî olsun her türlü gizli plan/eylem örtülü cinciliğin bir ürünüdür. Kur'ân örtülü/görünmez/sinsi bu varlıkların şerlerinden korunmanın, ancak All?h'a sığınmakla mümkün olacağını çok açık bir şekilde söylemektedir. Bu çerçeveden bakıldığında insânlar üzerinde Rabb'lik, Melik'lik ve

Soyut mânâlar, bilinen şekillerle örneklendirilmedikçe insan düşüncesinde boş ve köksüz kalır. İnsan zekâsına ne kadar saf bir mânâyı anlayabilecek güç verilmiş olursa olsun, yine de saf/soyut bir mânâyı kavrayabilmek için sembollere, işâretlere ve çizgilere ihtiyaç vardır. Bunun için Kur'ân insanlara örnekler veriyor ve çok büyük mânâları sahneler ve tablolar hâline getirerek insanların düşünce dünyâlarına yaklaştırıyor ve anlaşılır biçimler kazandırıyor. Böylece her insan realiteyi, kendi seviye, yetene

Kimi Hallâc gibi darağacında yapar Mi'râc'ını, kimi Nemrud'un ateşinde, kimi Çarmıh'ta, kimiyse balığın karanlığında. Lâmekân olan varlığa Mi'râc'ın mekânı olmaz. Aslında zamanı da olmaz. Zaman, üç boyutlu varlık için bir anlam taşır, Asr'dan Dehr'e davet olunanlar için geçerli değildir. Rûhânî bir şölendir, bir hayret ve haşyet yolculuğudur. Burada yaşananlar All?h ile kulu arasında, anlatılması yasak bir sırdır. Mi'râcın kemâli tekrar dünyevî hayatın realitesine geri dönmek ve yeniden hizmet için insânlık

Geçirdiği rûhanî seyrin amacı Hz. İbrâhimin gökler/rûh ve yer/nefs, zâhir ve bâtın hakkında yakîn sâhibi olmasını sağlamaktır. O Ben Allhtan başkasına ilâhlık yakıştıranlardan değilim diyerek yüzünü Fâtıra yani her ân yeni bir şende olan Allha çevirir. Böylece ona göklerin ve yerin melekûtu/gizlilikleri gösterilir. Zira Tevhîd/Hakîkat Bilgisinin çeşitli mertebeleri vardır. Önceleri gerçek, bir yıldız gibi bir doğar, bir batar idrâkimizde. Sonra Ay, sonra Güneş gibi daha uzun ve etkili aydınlanmalar olur. Öy