"İnsanlar arasında, Yunus Emre, Derviş Yunus, Âşık Yunus nâmlarıyla meşhur olan ârif ve âşık-ı billâhtır ki, Bolu'da dünyaya gelmiş, Yıldırım Bâyezit zamanında zuhûr etmiştir. Şeyhleri Tapduk Emre Hazretleri olup tarîkatleri Kâdirî'dir. Yunus ümmîdir, yani zâhiren kimseden okumamış, ders almamıştır; fakat bâtınen mekteb-i tevhit ve aşkta tahsilini ikmâl etmiş, aliyyü'l- âlâ olarak şehâdetnâmesini almış ve birinci olarak çıkmıştır. Yunus, tevhîd ve hakikatte bir Muhyiddin, esrâr ve hikmette bir Mevlânâ, aşk

Son dönem düşünürlerimizden Filibeli Ahmed Hilmi'nin kaleme aldığı Akvâm-ı Cihân 1329/1911'de yayımlanmıştır. Osmanlıların Avrupa'dan ve Afrika'dan neredeyse tamamen çekildikleri bir zamanda kaleme alınmıştır. Batıda yapılan çalışmalarla aynı zamanda yayımlanmış olması dikkat çekicidir. Eserin muhtevası kavimlerin, ırkların yaşayışı, psikolojik özellikleri, simaen ve bedenen görünüşleri, adetleri, töreleri... gibi konular olup bu anlamda edebiyatın, sosyoloji ve etnolojinin, dinin ve tarihin alanına hitap e

A'mâk-ı Hayâl, Cumhuriyet öncesi edebiyatımızın hem en şanslı hem de en şans¬sız kitabıdır. İlk baskısının (1910) üzerinden yüz yılı aşkın bir süre geçmesine karşın hâlâ ilgi görmesi, sevilerek okunması ve buna bağlı olarak farklı yayınevlerince üst üste basılması, onun ne kadar şanslı olduğunu göstermektedir. Kitabın şanssızlığı ise yazarının ölümünden sonra yapılan ikinci (bütünleşmiş ilk ve tek) baskısının (1925) inanılmaz bir özensizlikle ve akıl almaz yanlışlarla dolu olarak çıkmasıdır. Bu büyük bir şa

İlm-i Ahvâli'r-Ruh-Ruh Hallerinin İlmi 1327/1911'de ilk yayımlanışından 108 yıl sonra ilk kez okurlarımızla buluşuyor. Eser, Ahmed Hilmi'nin kurucusu olduğu Hikmet Matbaa-i İslamiyesi'nde basılmıştır. İlk Osmanlı üniversitesi olan Darülfünûn-ı Osmanî'de tedris edilen bu eserin, sadece bir ders kitabı mahiyetinde yazılmadığını kitap girişindeki Birkaç Söz başlığı altında yer alan Ahmed Hilmi'nin takdiminden öğreniyoruz: Eserden memul olan istifâdenin yalnız Darülfünûn'un mümtaz talebelerine has ve münhasır k

Allah'ı İnkâr Mümkün müdür? Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi bütün eserleri serimizin yedinci kitabı olarak Büyüyenay Kitaplığına katılıyor. Eser, *Tarih-i İslâm'ın Birinci Zeyli: Allah'ı İnkâr Mümkün müdür? yahut Huzur-ı Fende Mesâlik-i Küfür [Felsefe-i Mâ Fevka't-Tabiâ Mebahisi]* künyesiyle Hikmet Matbaa-i İslamiyesi'nde 28 Kasım 1911'de yayımlanmıştır. Ahmed Hilmi, *Okuyucularla Bir Hasbihal* başlıklı takdim yazısında *Fena bir şiiri okuyan bir adam, biraz vakit kaybetmiş olmaktan başka bir zarar görm

Bu kitabı, hakikat aşkıyla yanan, akılla kavranamayacak konuları merak eden insanların zevkle okuyacağı kanaatindeyim. Filibeli Ahmed Hilmi kitabını böyle takdim ediyor okurlarına. 1865 yılında Bulgaristan'ın Filibe şehrinde dünyaya gelen Filibeli Ahmet Hilmi (1865-1913), Galatasaray Lisesi'ni bitirmiş, Düyun-u Umumiye'de memurluk yapmış, siyasi nedenlerle Beyrut, Mısır ve Libya'da kalmak zorunda kalmıştır. Çıkardığı gazeteler dönemin yöneticileri tarafından kapatılmıştır. Çeşitli gazetelerde yazılar yazan

İyi bir sorusu olanın iyi de bir hikâyesi olur... Arkadaşlarımın yaptığı gibi okuldan çıkar çıkmaz kitaplarımı bir köşeye atmazdım. Bilgimi geliştirmek için bol bol okurdum. Bu yüzden her konu hakkında az ya da çok fikir sahibi oldum. Her bilgiyi sorguluyordum. Sorgulamak, hiçbir şeyi kabul etmemek anlamına gelmez. Kabul etmemek başka şey, sorgulamak başka... Öğrendiğim bütün yeni bilgileri sorgulamaya devam ettim. Her şeye şüpheyle yaklaştım. Zavallı beynim neredeyse bir savaş meydanına dönmüştü. Ta ki o

ІІ. Meşrutiyet döneminin önde gelen fikir adamlarından biri olan Şehbenderzâde Ahmed Hilmi siyasetin yanı sıra kelâm, felsefe, tasavvuf ve tarihle de meşgul olmuş; ayrıca şiir, roman ve tiyatro eserleri kaleme almıştır. Onun ilk defa yeni harflerle kültür dünyamıza katılacak olan Beşeriyetin Fahr-i Ebedȋsi Nebȋmizi Bilelim ve Cihâd-ı Ekber'e adlı iki risalesi bu kitapta bir araya gelmekte. Beşeriyetin Fahr-i Ebedisi Nebimizi Bilelim adlı eserde hakikat mefhumu, insanın hakikat endişesi, hakikate erişebilm

A'mâk-ı Hayal adlı hikaye kitabıyla binlerce Türk okuruna ulaşıp takdir gören Filibeli Ahmet Hilmi (1865-1913)'nin yaşamı, son dönem Osmanlı tarihinin çalkantılarını yansıtır. Galatasaray Lisesi?ni bitiren ve Düyun-u Umumiye'de memurluk yapan yazar, siyasi nedenlerle Beyrut, Mısır ve Libya'da kalmak zorunda kalmıştır. Çıkardığı gazeteler dönemin yöneticileri tarafından kapatılmıştır. Çeşitli gazetelerde yazılar yazan ve tasavvufla ilgilenen yazarın 40 kadar eseri vardır. Orijinal ismi Öksüz Turgut olan bu

[Osmanlı Felsefe Çalışmaları dizisindeki tüm yayınlar çevriyazı ve sadeleştirme kalıbında hazırlanmıştır.] "Efendiler! Vatan ve milletimizi yükseltmek için, mevcut felsefe mesleklerinden hangisini seçmenin uygun olacağını bana soruyorsunuz. Bilmem ki bu sorunun her insaflı vicdanı ezecek kadar ağır olduğunu hatırınıza getirdiniz mi? Gençlik ancak yaşlılık vaktinde yüce değeri takdir edilen bir nimettir. Gençler için hayat bir şiirdir, gençlerin şevk kulağına ancak hayal perilerinin ruhları okşayan e

Batınîler - İblis Behmen romanı kitap olarak okuyucularımızın karşısına ilk defa çıkıyor. 1326 (1910)'da haftalık Hikmet gazetesinin ilk sayısından itibaren tefrika edilen eser, hem üslup hem de muhteva bakımından, edebiyatımızın şaheserlerinden A'mâk-ı Hayâl'den geri kalır bir roman değildir. En az onun kadar okuyucuda ilgi ve merak uyandırması beklenen bir eserdir. Edebiyat dünyamızda ve Batı edebiyatında Hasan Sabbah'ı ve Haşhaşîleri konu alan çeşitli romanlar yazılmıştır. Bunun sebebi herhalde,

İlk baskısı 1974de, ikinci baskısı ise 1982de yapılan eseri yayınevimiz yeniden ele alarak üç cilt halinde yayınlamıştır. Filibeli Ahmed Hilmi ile Ziya Nur Aksunun takriben yarım asır ara ile ama neredeyse müştereken denilebilecek tarzda kaleme aldıkları bir eserdir. Ziya Nur, Filibeli Şehbender-zade Ahmet Hilminin İslam Tarihini sadeleştirerek, geniş bir şekilde şerh ederek ve gerekli gördüğü ilaveleri yaparak adeta yeniden yazmış ve neşretmiştir. Esere Filibeli hakkında geniş tetkike dayanan bir biyografi

Bilim, felsefe ve inanca dair sorgulamalarına cevap bulamayan Râcî'nin hayatı, Aynalı Baba'yla mezarlıkta karşılaşmasıyla farklı bir yöne doğru evriliyor. Beraberce kahve içip Aynalı Baba'dan ney dinleyen Râcî hayallere dalıp, farklı bir dünyanın eşiğinde bulur kendisini. A'mâk-ı Hayâl, başkahramanımız Râcî'nin hayata dair sorularına cevap bulma arayışını konu ediniyor. Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi Efendi'nin irfâni bir bakış açısıyla kaleme aldığı A'mâk-ı Hayâl, insanın temel problemlerine değiniyor

Batı felsefesine ve felsefe problemlerine hakim, enerjik, gayretli ve çok verimli olarak bilinen Filibeli Ahmed Hilmi'nin kaleme aldığı Allah'ı İnkâr Mümkün mü? isimli eser, Allah'ın varlığını ispat gayesiyle yazılmıştır. Bu eser, bir yandan materyalist ve ateistlerin ileri sürdükleri iddiaları net bir şekilde muhakeme ve bertaraf etme imkânı verirken, diğer yandan zihnimizi bulandıran pek çok cevapsız soruyu gidermemize yardımcıdır.

Hayattan maksat saadet ve refahtır. Saadet ve refah, hakk-ı hayattır. Bu hakkı İslâm'a çok görenlere karşı baş eğmek iğrenç bir zillettir. Şu eseri yazmakla biz, itikadımıza göre bir mukaddes vazife ifa ve çünkü hakka ve insaniyete hizmet ettik. Vazife mukaddestir. Biz bu eseri İslâm milletine takdim ediyoruz, vereceği hükme razıyız. Baki Yezdan. Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi - 1910

Özellikle İkinci Meşrutiyet'ten sonra Osmanlı düşünce hayatındaki yoğunlukta en önemli eserlerini veren, dönemin büyük mütefekkirlerinden Filibeli Ahmet Hilmi'nin bu eseri, bir siyer ve klasik bir İslam tarihi olmasının ötesinde sosyolojik, felsefi ve psikolojik hakikatlerle zenginleştirilmiş, tarihî olayları tahlilî ve tenkidî anlayışla ele alan bir çalışmadır. Bu yönüyle sadece dönemindeki değil, günümüzdeki dinî ve mezhebî meselelere cevap verecek bir mahiyettedir. Dolayısıyla düşünce hayatımızda önceden

A'mâk-ı Hayâl, Cumhuriyet öncesi edebiyatımızın hem en şanslı hem de en şanssız kitabıdır. İlk baskısının (1910) üzerinden yüz yılı aşkın bir süre geçmesine karşın hâlâ ilgi görmesi, sevilerek okunması ve buna bağlı olarak farklı yayınevlerince üst üste basılması, onun ne kadar şanslı olduğunu göstermektedir. Kitabın şanssızlığı ise yazarının ölümünden sonra yapılan ikinci (bütünleşmiş ilk ve tek) baskısının (1925) inanılmaz bir özensizlikle ve akıl almaz yanlışlarla dolu olarak çıkmasıdır. Bu büyük bir şan

Metaryalist bir kafa yapısı ile yetiştikten sonra zihninde tabii bir surette tevarüd eden metafizik suallere cevap bulunmayıp buhrana sürüklenen Raci isimli bir gencin tesadüfen karşılaştığı Aynalı Baba adındaki Hak Dostu bir meczubun yardımları ile hidayete erişinin calib-i dikkat hikayesi... Cemiyetimizde emsali az olmayan Raci gibi şahısların mes' elelerine ışık tutan, bir macera romanı gibi alaka ile okuyacağınız bu eserle, aynı zamanda tasavvufun engin muhtevasını da doğru olarak kavrayacağımızdan emin

Bu iki delinin birisi gerçekten hafızmış. Diğeri ise arabacı. Bunlara çifte hafız denmesinin sebebi arabacının diğerini her zaman taklit etmesinden doğuyordu. Demir parmaklık önüne deli seyretmeye gelen akılları! Bütün Müslümanlara has bir şefkat ev bağışlama alışkanlığı ile delilere yiyecek, özellikle tutun, şeker ve bunun gibi şeyler getirip veriyorlardı. Bununla beraber delilerin obur ve pisboğaz olanları parmaklık önünde seyirci gördükleri gibi yanlarına giderler. Her biri uzmanı olduğu konuda saçmalar

On dokuzuncu yüzyılda, Almanya'da Hegel'le doruğa çıkan Alman idealizmine çok yönlü muhalefetin bir parçası ve Fransız klasik materyalizminin pozivitst mahiyetteki bir uzantısı olarak ortaya çıkan Feuerbach sonrası materyalizmin ya da Marks ve Engels'in nitelemesiyle "vülgermateryalizm"in hak ettiğiden çok daha büyük, ancak "mevsimsiz", geç bir ilgiyle aktarıldığı, vülgerliğini yitirerek oldukça "sofistike" bir fikri akım hüviyeti kazandığı Osmanlı-İslam kültür dünyasındaki çok yönlü etkilerine tanıklık ede