Fârâbî, Yunan tarzında yapılan İslam felsefesi geleneğinin en önemli temsilcilerinden biri olarak, kendinden sonraki filozoflar üzerinde (örneğin İbni Sina, İbni Tufeyl) son derece belirleyici etkiler bırakmıştır. Özellikle “medeni siyaset” şeklinde adlandırılması uygun düşen geleneğin başlatıcısı ve en önemli temsilcisidir. Onun sisteminin, öğretisinin, özellikle siyaset teorisinin mümkün olduğu kadar derinliğine ve genişliğine bilinmesi, son ve en önemli eseri kabul edilen İdeal Devlet’te ileri sürdüğü gö

İradi şeyleri, yani ahlak ve politika bilimlerini ihtiva eden insan felsefesi, amelî felsefe veya ilm-i medenî, Fârâbî’nin temel ilgi alanlarından biri ve belki de en önemlisidir. Daha önce Fusûlü’l- Medenî olarak neşredilen Fusûlün Müntezea yani Seçilmiş Fasıllar, filozofun bu alanın temel meselelerine tahsis ettiği mühim bir eserdir. Kitabın konusu insanın yetkinliği, bu yetkinliği mümkün kılan bireysel ve toplumsal şartlar ve durumlar, yani ahlak ve politika; amacı, şehirlerin yönetiminde, mamur edilmesi

Fârâbî'nin Eflâtun'dan aktardığı düşünülen hikmetlerden oluşan bu kitap, bu iki filozofun insan idare etme sanatı hakkındaki düşüncelerini içermektedir. Her ne kadar yüzyıllar önce yazılmışsa da günümüzde geçerliliğini koruması, bu hikmet damlalarının insana dair oluşu sebebiyledir. Siyasi ve beşerî bilimlerle ilgilenenlerin deneyimledikleri olgular içeren cümleler, bizlere daha olgun bir insan olmakla beraber iyi bir idareci ve iletişimci olabilmenin bazı püf noktalarını vermektedir. İnsanın değişimine, me

Elinizdeki bu çalışmada, Fârâbî'ye ait olduğu ileri sürülen iki yapıtın notlarla birlikte çevirisini bulacaksınız. Bunlardan Felsefenin Temel Önermeleri başlığı altında çevrilen ilki Fârâbî'ye ait olduğu en çok tartışılanıdır. Bazı belirtilerden hareket eden H. Cerr (Geor) yapıtın Fârâbî'nin öğrencilerine; S. Pines ise İbn Sînâ'ya ait olabileceğini savunmuşlardır. Birinci yapıt (Felsefenin Temel Önermeleri) daha çok tasavvufî (mistik) ilâhiyat üzerinde yoğunlaşır. Burada ana konu bir varlık kuramı oluşturma

Erdemli Şehir, tam adıyla Erdemli Şehir Halkının Görüşlerinin İlkeleri, İslam felsefesinin kurucu filozofu olan Farabi'nin Tanrı, evren ve insana ilişkin gözden geçirilmiş son düşüncelerini içeren bir eserdir. Bu eserin İslam'da felsefî düşüncenin çerçevesini, problem alanlarını ve ana temayüllerini belirleyen kurucu bir metin olduğunu söyleyebiliriz. Dolayısıyla Erdemli Şehir Farabi'nin tesis ettiği şekli ile klasik İslam felsefesinin neredeyse bütün ilgi alanlarını ifade eden son derece önemli bir kitaptı

Kitâbü'l-Mille/Din Üzerine, Fârâbî'nin felsefi sisteminin merkezî meselelerinden biri olan din konusuna tahsis edilmiş bir çalışmadır. Fârâbî, kitabın başlığında geçen mille kelimesinin din kelimesiyle nerdeyse aynı anlamı verdiğini belirtse de, din lafzını sadece bu eserinde değil diğer eserlerinde de hemen hemen hiç kullanmaz. Çünkü dinden farklı olarak mille, özellikle, din dediğimiz inançlar ve ameller manzumesini şartlara göre takdir edip belirleyen insana işaret eder. Bu da bize, sadece erdemli dinler

Farabî (870-950): Türk-İslam filozofu, gökbilimci, müzisyen. İslam'ın Altın Çağ'ının en önemli isimlerden biridir. Farabî yükseköğrenimini Bağdat'ta tamamladı, zamanın ünlü bilginlerinden ders aldı. Aristoteles'in ve Platon'un eserlerini inceledi, bu iki filozofun felsefelerini İslam'la bağdaştırmaya, bu sayede İslam dinine felsefi bir nitelik kazandırmaya çalıştı. Felsefeye mantık ile başlayıp metafizik üzerinde durdu; felsefenin dil, siyaset, doğa, zihin ile ilgilenen dallarında eserler verdi; müzik aletl

Farabi (ö. 339/950) İslam dünyasında mantık bilimine en fazla vurgu yapan filozoflardan biridir. Filozof, felsefenin diğer alanlarında olduğu gibi mantık alanına dair de kendine özgü bir telif ve metin inşası tarzı ortaya koymuştur. Bu durum, gerek selefi Aristoteles, gerekse halefleri İbn Sînâ ve İbn Rüşd'ün aynı alanlara ilişkin eserleri ile mukayese edildiğinde daha iyi anlaşılmaktadır. Farabi Kategoriler'de ilk defa Aristoteles tarafından ortaya konulan kategoriler teorisini, Retorik'te ise yine ilk def

Fârâbî, mantığa başlamak için gerekli olan hazırlık aşamasında, beş tümel ve aralarındaki ilişkilerin incelendiği Eisagoge bahislerini yeterli görmez; buna ek olarak lafız ve lafız türleri, tasdik çeşitleri, kıyas ve kıyasa dayalı sanatlar, mantık-gramer ilişkisi ve lafızların delaleti gibi birtakım konularla, önce-sonra, bizzat-bilaraz, küllî-şahsî gibi birtakım kavramların da öğrenciye tanıtılmasını öngören daha kapsamlı bir hazırlık eğitiminin gerekli olduğunu düşünür. Bu kitapta Farabi'nin bu konulara t

Çevirisini sunduğumuz Mantıkta Kullanılan Lafızlar Kitabı‘nın amacı, anlama delâlet eden müfret ve mürekkep lafızlar kapsamında isim, fiil, edat, söz, tanım ve resm; edatların ve soru edatlarının kullanımı; konu-yüklem ve lafız-anlam ilişkisi; yüklem bakımından tümel anlamlar; beş tümel; bölme ve terkip; öğretim yöntem ve yolları; kıyas ve çeşitleri; ana hatlarıyla mantık gibi meseleler ekseninde alanla ilgili bazı yöntem ve teknikleri tanıtmak ve belli başlı kavramların tanımlarını vermek suretiyle genel o

Farklı dil, din ve ırk tasavvuruna sahip insanlar arasında yüzyıllarca esenlik ve barışı sağlayan İslam dini ve medeniyeti şimdilerde niçin yitik konumunda ve yeniden diriltmek için neler yapabiliriz? Filozoflara göre, insanın amacı dünyada mutluluğu (tahsilu's-saada) elde etmektir. Tanrı, insanlara dünyada refah, ahirette felahı sağlayacak ilkeleri (ed-Din) farklı zaman ve mekânlarda, farklı dillerde farklı uygulayıcılar (nebi/rasul) aracılığıyla göndermiştir. O halde mutluluğun elde edilmesi öncelikle Tan

Bedeni tedavi eden kişi doktor, nefsi(rûhu) tedavi eden kişi ise, sultan(melîk)dır. Doktorun bedeni tedavi etmedeki amacı, onun durumunu, nefsin, sadece iyi veya kötü bir işi, herhangi bir şekilde, yapmasını sağlayan durum haline getirmek değildir; bilakis doktor, bedenin durumunu, bir bütün olarak beden ve bedeni meydana getiren organlar tarafından gerçekleştirilen nefsin iyi veya kötü fiillerinin, en mükemmel şekilde gerçekleşmesini sağlayan durum haline getirmeyi amaçlar. Mesela, bu bağlamda, elleri teda

Fârâbî'nin elinizdeki eserinin özellikle ilk kısmı doğrudan Allah inancı ile ilgili olduğu için, onun görüşlerinin geleneksel İslâm düşüncesiyle ve Ehl-i Sünnet akaidiyle çeliştiği noktalara yeri geldikçe dikkat çekmeye çalışmış bulunuyoruz. Bu noktanın Türkçe tercümelerdeki önemli bir eksiklik olarak kendisini gösterdiği söylenebilir. Walzer'in, yorumlarında bu konuya da bir ölçüde eğildiği görülmekle birlikte, onun daha çok Fârâbî düşüncesinin Eski Yunan'daki ve el-Kindî felsefesindeki kökenlerine yoğunla

İslâm felsefesini yöntem, terminoloji ve konuları itibariyle temellendiren düşünür Farabînin, Es-Siyasetül Medeniyye isimli eseri siyeset felsefesi literatürünün temel kaynaklarından olup, onun çok tanınan ve okunan El-Medinetül-Fâdılasını tamamlayan ana metinlerden biridir. Farabî bu eserinde, varlığın temel ilkelerinden hareketle insan topluluklarının bir arada yaşamasını sağlayacak, bütün insanlığı kucaklayacak ve mutlu edecek erdemler ile insanlığa ve kurumlarına hayat verecek kuşatıcı ilkeleri ve sağla

İslâm felsefe geleneğinde kurucu bir role sahip olan Fârâbî (ö. 339/950), felsefenin neredeyse bütün alanlarında özgün ve yaratıcı ürünler ortaya koymuş eşsiz filozoflardan biridir. Sayısı 100’ü aşan eserlerinin büyük bölümü mantığa dair olup İslâm dünyasında asıl mantık çalışmaları onunla başlamıştır. En büyük başarısı mantık sahasında kendini gösterdiği için Aristoteles’ten sonra “İkinci Muallim” (Mu‘allim-i Sânî) unvanı ile anılmıştır. Felsefî inşa sürecinde doğru ve kesin bilgi veren ve felsefenin ideal

Büyük Türk-İslam filozofu Fârâbî´nin Harfler Kitabı (Kitâbu´l-Hurûf) adındaki bu eseri, adını içindeki makalelerin harflerle isimlendirildiği Aristoteles´in Metafizik´inden almıştır. Filozofun eserleri ve düşünceleri göz önüne alındığında anlaşılması ve konumlandırılmasındaki zorluk ve problematik ile ön plana çıkan eser, metni neşretmiş olan Muhsin Mehdî tarafından ´Fârâbî metafiziği´ olarak sunulmuştur. Ancak kitabın Aristoteles metafiziğindeki içerik ve sistematik yapıyı aynıyla devam ettirdiğini söyleme