Ünlü Rus dilbilimci Nikolay Marr'ın Laz dilini kayıt altına almak için 20. yüzyılın başında öğrencisi ve yaveri Tihonov'la birlikte Türkiye Lazistanı'na yaptığı yolculuğun notları ilk kez Türkçede. 1910 yılında İmparatorluk Bilimler Akademisi Bülteni'nce yayımlanan, Marr'ın bugünkü Doğu Trabzon, Rize ve Artvin'i kapsayan Türkiye Lazistanı'na dair gözlemlerini içeren raporda, sadece yazarın Lazca ile ilgili tespitleri değil, aynı zamanda yöredeki yaşantıyla ilgili hazine değerindeki aktarımları da yer alıyo