Süneni İbni MaceTercemesi
İslam dünyasının ve batı aleminin güvenilirliğinde ittifak ettiği
dokuz hadis kitabından biri olan ve Kitabımızın müellifi İbn Mâce
künyesiyle bilinen Hafız Ebu Abdullah Muhammed b. Yezîd
209/824-273/887 yılları arasında yaşamıştır. Kazvîn şehrinde
doğduğu için el Kavzinî olarak nispetlenir. Kendini hadis
konusunda yetiştirmiş bu maksatla değişik ilim adamlarından
hadis dinlemek üzere Horasan, Basra, Şam, Kufe, Mekke, Mısır
gibi merkezlere ilim seyahatleri yapmıştır. Ebu Ya'la el Halilî, İbn
Mâce hakkında: Güvenilen biridir, büyüktür. Bu konu hakkında
alimler ittifak eder, kendisiyle ihticac edilir. Hadis bilgisine
sahiptir. Hıfzı vardır der. İbn Mâce bu süneninden başka tarih ve
tefsir kitapları da te'lif etmiştir. İlk defa Ebu'l Fadl Hafız
Muhammed İbn Tahir el Makdisi (507/1113) eserinde İbn Mâce'yi
Kütüb'ü Sitte'nin altıncı kitabı olarak zikretmiş, Makdisi
(600/1203) de kitabında bunu takip etmiştir. Sonra diğer etrâf ve
ricâl müellifleri de bunları takip edince yedinci asırdan itibaren
Kütübü Sitte'nin altıncı kitabı olarak benimsenmiştir. Bazı hadis
alimleri Kütübü Sitte'nin altıncı kitabı olarak Muvatta'ı görürler.
Bazı alimler de Kütübü Sitte'nin altıncı kitabı olarak Sünen-i
Dârimî'yi kabul etmişlerdir.

İbn Mâce'yi sonraki alimler arasında yücelten husus onun fıkhî
faydalarının çok oluşundandır. Bu da diğer kitaplarda bulunmayan çok sayıdaki zevaid = fazlalık türünden hadislerin
bulunmasındandır. İçerisindeki 4341 hadisten 1339'u zevaid'tir.
Başka hadis kitaplarında yer almaz. Diğer beş hadis kitabında
olmayan 1339 hadisin 428'i sahih 199'u hasen 613'ü zayıf ve 99'u
da çok zayıftır. İbn Mâce kitabına Süyûtî Mısbah-üz Zücace
isimli, Abdulganî ed Dehlevî de İncaul Hace isimli Ebu'l Hasen
Muham-med b. Abdulhâdî es Sindî de Haşiye adı altında kısa
açıklamalarda bulunmuştur. Başkaları tarafından da bazı şerh ve
haşiyelerde yapılmış olup basılmamıştır. Müellifimiz İslâm tarihi
konusunda da ilk çalışmalardan olan Tarihi Hulefası da kayda
değer... Sülasiyat, Tefsir ve Tarih alanında da eserleri olan
müellifimiz 19 Şubat 887 de vefat etmiştir.

Okuyucu Yorumları