İlk insandan günümüze kadar birçok yazar, aydın, gazeteci, politikacı, toplumun her kesiminden insanlar farklı sebeplerle sürgün yaşamıştır. Sürgün kavramına yüklenen anlam ise, kişilerin bakış açısına göre değişmiştir. Tarihî süreçte, topluca yaptırılan göçlerin bir kısmı da sürgün olarak kabul edilmiştir.

Toplu olan sürgünlerin dışında dünya tarihinde birçok düşünür de bireysel sürgün yaşamıştır. Dünya tarihine genel olarak bakıldığında hemen hemen bütün milletlerde sürgün edilen aydınlarla karşılaşırız. Sürgün cezası uygulamayan tek bir millet ve devlet yok gibidir.

Uzun tarihî süreçte bunlar yaşanıp tarih kitaplarında yerlerini aldığı gibi, insan hayatının aynası ve yansıması olarak bilinen romanlarda da aynı konular dile getirilmiştir.

Bu çalışmada Türk romanında sürgün teması üzerinde durulmuştur. Türk romanında sürgüne gönderme nedenleri arasında siyasi suçlar, kanunları ihlal ve itaatsizlik, saray entrikaları, padişaha veya yönetime muhalefet, hafiyelerin suiistimalleri, sürgüne gönderilenlerin rakiplerince kıskanılması, gayrı ahlaki tutum ve davranışlar yer bulur.

Ayrıca kendini sürgün kabul edenlerin ruh halleri, sürgün yapılan yerler, sürgün öncesinde, sırasında ve sonrasında yaşananlar, yakınları sürgün edilenler ve bizzat sürgün edilenlerin yaşadıkları, yolcu edenlerin tepkileri, sürgün yolculuğu sırasında yaşananlar, sürgünlerin gittikleri yerlerdeki yaşamları, aşkları, tanıştıkları insanlar, sürgünden dönenler, sürgünden dönenlerin karşılanması gibi sürgüne dair birçok aşama Türk romanından hareketle ele alınmıştır.

Okuyucu Yorumları