Mantık konuları işlenirken Kur’an’dan örnekler verme çabası, İslam mantık tarihinde neredeyse sadece Gazali tarafından yapılmış, ama bu yaklaşım geleneksel eğitim kurumlarımızda yüzyıllardır okutulan klasikleşmiş mantık kitapları da dâhil olmak üzere pek sürdürülüp geliştirilmemiştir. Adından da anlaşılacağı üzere, bu kitabın farklarından biri, kıyas konuları da dâhil olmak üzere, örneklerin olabildiğince Kur’an’dan verilmesidir. Kitabın bir başka farkı da -yine adında da gözüktüğü üzere- klasik mantık ve i

Doğru düşünme ilmi olan mantığın en önemli amacı, insanın akla uygun şekilde düşünmesini ve davranmasını yani tüm düşünce ve davranışlarında insanın tutarlı olmasını sağlamaktır. Çünkü mantık bilimi, mantıklı düşünmenin kural ve kaidelerini tespit eder. Mantıklı düşünme, doğru veya tutarlı düşünmedir. Doğru veya tutarlı düşünme ise ortaya konulan fikrin ya da çıkarımın akla yani bir anlamda mantık ilkelerine uygun olmasıyla mümkün olabilir. Pratik anlamıyla ise mantık insana, açık seçik düşünmeyi, düşündükl

Mantık doğru düşünmeyi öğreten ve hakikati bulma kurallarını ortaya koyan bilimdir. Descartes "Düşünüyorum o halde varım" derken, insanın temel sıfatının düşünmek olduğunu anlatmak istemiştir. İnsanlık dü­şünmekle başlar, düşünmez hale gelince biter. Düşünme, aynı zamanda insan hareketlerini sevk ve idare eden bir "Kuvve"dir. Gerek hareketlerin ve yapılan işlerin doğru ve­ya yanlış oluşu, gerekse insanlara faydalı veya zararlı oluşu, düşünme ve düşüncenin şekilleriyle anlaşılır. Eski kelamcılar mantısı itik

İslam dünyasının ilk filozofu olarak bilinen Kindi Aristoteles'in mantık eserleriyle ilgili bir takım çalışmalar yapmakla beraber asıl mantık çalışmaları Muallimi Sani olarak isimlendirilen Farabi ile başlamıştır. Farabi'den sonra İslam dünyasının yetiştirdiği en önemli mantıkçı İbn Sina olmuştur. Hem Farabi hem de İbn Sina Aristoteles'in eserlerini son derece iyi bir şekilde incelemiş onlarla ilgili şerhler yazmış bağımsız ve özgün eserler ortaya koymuş lardır. Müslüman filozoflar Mantık ilmini ele alırken

Otorite gerçekten nedir, çeşitleri nelerdir? İktidar mücadeleleri için modası geçmiş bir maske midir? Vazgeçilmez bir sosyal istikrar unsuru mudur? Kim otorite sahibi olabilir, kim otoriteye itaat eder? Otorite temellendirilebilir mi, nasıl? Otoritenin akıl, hürriyet, tolerans ve inançla ilişkisi nedir? J. M. Boche?ski, bu ve benzeri soruları mantıki bir kesinlikte ve fakat aynı zamanda genel okuyucunun da anlayacağı bir dille günlük yaşamdan örneklerle ele alıyor. Ona göre, hiçbir otorite olmasaydı bugün i

Mantık kelimesi arapçada konuşmak anlamına gelene nutk kökünden türetilmiştir. Imam gazali hicri beşinci asırsa mantığı ilmin başlangıcı olarak görüp miyar'ul ilm ve kitabu mihakk'ın-Nazar fi'l mantık ve'l usul adlı kitaplar yazarak mantığı islam düşüncesinin vazgeçilmez bir unsuru olarak yerleştirmiş ve mantık karşıtı tavırlara karşı mantığı savunmuştur. «Mantık bilmeyenin ilmine güven olmaz» diyerek mantığın genel kabul görmesine vesile olmuştur.

Bilimsel Bakış'ta Bertrand Russell bilimin ne olduğunu açıklıyor, bilimi din ile sanat gibi öteki bilme biçimlerinden nelerin ayırdığı üzerinde duruyor ve bilimsel toplumun geleceğiyle ilgili öngörülerini paylaşıyor. Russell'a göre bilim belli olguları birbirine bağlayan genel yasaları araştırır, bu anlamda, ancak soyut ve hayali bilgilere ulaşabilen diğer bilme biçimlerinden üstündür. Bilim, teknik aracılığıyla insanı daha güçlü bir varlığa dönüştürür. İnsan bu gücü çevresi ve kendisi üzerinde kullanmaktan

Deleuze felsefesinin Türkçe'deki yayılımı sürüyor. Ağırlıklı olarak Lewis Carroll'ın yapıtı üzerinden yüzey ve derinlik mefhumlarının tartışıldığı Anlamın Mantığı Deleuze'ün doktora tezi olarak sunduğu Fark ve Tekrar?la birlikte kendi özgün felsefesini doğrudan ortaya koyduğu en önemli yapıtlarından biri olarak kabul edilir. Yayınlandığında Lacan ve çevresini, özellikle de, kitabın yayınından hemen sonra Deleuze'ün birlikte felsefe yapmaya başlayacağı Lacan'ın öğrencisi Félix Guattari'yi derinden etkileyen

Bu kitap konuyu hiç bilmeyenler için dünyanın önde gelen bilim felsefecilerinden biri tarafından yazılmıştır. Sadece felsefe okuyan öğrenciler için değil, temel sembolik mantığı hiç bilmeyen okurlar için kurgulanmıştır. Fikirler kolay anlaşılır ve sistematik bir şekilde organize edilip sunulmuştur. Olasılık ve tümevarımın bütün temel tanımları bütüncül bir kurguda tek tek ele alınmıştır: Karar verme teorisi, Bayesçılık, sıklıkla ilgili fikirler, felsefi bir sorun olarak tümevarım gibi temel konular ayrıntıl

Russell kitabını şu sözlerle tanıtır: Aşağıdaki [metin] 1918 yılının ilk aylarında Londra'da verdiğim, büyük çoğunluğunu arkadaşım ve eski öğrencim Ludvvig Wittgenstein'dan öğrendiğim, belli fikirlerin açıklanmasıyla ilgili olan sekiz derslik bir kursun metnidir. 1914 Ağustosundan beri onun görüşlerini bilme fırsatına sahip değilim ve şu an yaşıyor olup olmadığını bile bilmiyorum. Bu yüzden, derslerde içerilen kuramların çoğuna önceden orijinal bir katkıda bulunmasının ötesinde, kendisinin bu derslerde söyl

Onun yaşamı, felsefenin akademik bir çaba olmadığının, esas olanın uğrunda yaşanılacak ve ölünecek fikri bulmak olduğunun, canlı bir göstergesiydi. Kierkegaard'ın tüm yaşamı boyunca inançlarına bağlı kalmıştır diyebiliriz, ben de böyle olduğuna inanıyorum. Kişisel mutluluğunu, diğerleri ile gerçek arkadaşlığı, çağdaşlarının onayından ve anlayışından vazgeçerek kendisini, gördüğü biçimde insanlığın içerisinde bulunduğu durumu açığa çıkarmaya ve kişinin yaşamında rehberlik edecek bir ilke olabilecek kendi seç

Seneca, yaklaşık iki bin yıl önce kaleme aldığı Doğa Araştırmaları'nda doğayı sorgulamadan önce amacını ve sınırlarını şöyle açıklamıştı: Hem kendisiyle hem de başkalarıyla ilgili olayları öngörüp yönetebilen bir zihne sahip olduğunu düşünenler de vardır. İçinde bizim de bulunduğumuz bu evrenin gayesiz olduğunu, doğanın rastlantılarla ya da yaptığı şeyin bilincinde olmadan hareket ettiğini düşünüyorlar. Bütün bunları öğrenmeye ve nesnelere sınırlar atfetmeye ne değer biçiyorsunuz? Örneğin Tanrı ne kadar muk

Lakatosun başyapıtı Kanıtlar ve Çürütmeler; yirminci yüzyılın ikinci yarısında matematik felsefesi üzerine yazılmış en önemli eserlerden biridir. Özellikle farklı farklı araştırma alanlarından yaklaşıldığında Kanıtlar ve Çürütmeler, felsefi manada okura büyük açılımlar sunabilmektedir. Matematik felsefesinde, geometrik topolojinin, matematik tarihinin, matematiksel mantığın, analizin ve kombinatoriğin bu kadar doğal ve akışkan bir şekilde iç içe girdiği başka bir metin bulmak zordur. Lakatosun, konunun mate

Marcel Proust için okuma eylemi, bilgiye ulaşma arzusundan çok daha fazlasıdır. Tümüyle tinsel bir eylem olarak kişinin kendisini değiştirme, dönüştürme ve benliğin aşma sürecine işaret eder. Proust'a göre büyük yazarların okunması, tek başına onların derin düşüncelerinin kavranmasına yol açmaz. Aynı zamanda okurun, bu ilham kaynağı zekâlarla kendi dünya görüşünü zenginleştirmesine de hizmet eder. Elinizdeki kitapta tarih boyunca dünyayı değiştiren kitaplara da odaklanan Proust, sözcüklerin okuru nasıl ayd

Mantık, kurucusu Aristotelesin ardıllarının adlandırdıkları gibi, doğru düşünmeye yönelik bir araçtır. Bir bakıma düşüncenin grameridir. Nasıl ki insan, dilbilgisini öğrenmeden belirli bir dili konuşuyorsa, mantık öğrenmeden de çıkarımlarda bulunur. Yine nasıl ki insanın, dili doğru kullanabilmesi için dilbilgisine ihtiyacı varsa, doğru akıl yürütebilmesi, doğru çıkarımlarda bulunabilmesi için de mantık öğrenmeye ihtiyacı vardır. Bundan dolayı mantık, asırlarca, bir propedeotik belirli disiplinlere ve bilim

Deleuze'ün Foucault'nun ölümünden iki yıl sonra yayımladığı bu kitap aslında bir yas çalışması değil, belki de bir düşünürün bir çağdaşı için yazdığı en kapsamlı değerlendirmelerdendir. Bu kitabın en çarpıcı yanlarından biri Foucault'nun felsefesine tam orta yerinden dalması ve ısrarla hep burada kalmasıdır. Bu çalışma, Deleuze'ün diğer tüm çalışmaları gibi, kendi rizomatik ve nomadik yaklaşımını ortaya koyan ortadan başlamak düşüncesinin ete kemiğe bürünmüş halidir ve bu anlamda ne bir Foucault'ya giriş ne

Bu eser temelde iki sorunun cevabını arama serüvenidir: İnsan davranış ve tercihlerini açıklamada rasyonelliğe ne kadar yer vermek gerekir? Eğer insanlar rasyonelseler, o zaman niçin hata yaparlar? Birinci soru önemlidir; çünkü sosyal bilimler içerisinde önemli bir koltuğa sahip olan iktisat, temelde bu varsayım üzerine kurulmuştur. Bu bağlamda, kendi çıkarını gözeterek karar veren birey yaklaşımı ne kadar gerçekçidir? İnsan davranışlarını anlamak için, bu varsayım ne tür handikaplara sahiptir?

Bu kitabın temeli Kanada Felsefe Derneği'nin 1971 yılındaki Batı Bölümü (Western Division) toplantılarına gönderilmiş bir makaleye dayanıyor. Bi­limsel Gerçekçilik birbirlerinden ayrı iki okuyucu kitlesine aynı anda hitap etmektedir. Birinci okuyucu kitlesi, bilimsel gerçekçilik adlı felsefi tutuma yakından aşina olmayan akademisyen felsefecilerden, diğer akademisyen­lerden, öğrencilerden ve meslekten olmayan okurlardan oluşuyor. Onlar için algı felsefesi, anlam kuramı, zihin felsefesi ve sistematik epistem

Politik bir hamle olarak başlayan Tanzimat hareketi, Türk Me¬deniyetinin yeni bir istikamete yönelmesiyle neticelenmiştir. Bu yö¬neliş Rönesanstan beri gelişen Avrupa medeniyetine doğrudur. Bir asırdan fazla bir zaman var ki, sarf ettiğimiz gayret, cemiyetimizi o medeniyet çevresine sokmak ve o medeniyetin gelişme istikametinde yol almaktır. Bu gayretimizde ne derecede muvaffak olduk, sorusu üzerinde düşünmek ve dolayısıyla bu yolda gösterdiğimiz faaliyeti değerlendirmek, bundan sonraki fikir hayatımızın is

Mantık ilmi, düşünme esnasında insanı hata yapmaktan koruyan kurallar ve ölçeklerden bahseden bir ilimdir. Bu ilmi, gerek düşünme sırasında ölçülü ve mutedil olmak için gerekli kuralları ve kalıpları verir. Mantık uygulanan bir sistem olarak insanlık tarihi kadar köklü bir sanattır. Mantıkçıların deyişiyle insan düşünen canlıdır.