Tek Gerçekin Allah oldugunu öngören Tasavvuf, kimilerinin zannettigi gibi, Allah'ın zatiyyeti (l'Ipseite) ile alemin gayr-i hakiki (irréellle) gayriyyetini (l'altérité) birbirine karıstıran Batı felsefesinin anladıgı anlamda bir panteizm degildir. Sûfilere göre alem, tek ilahi Hakikat içinde gayr-i mevcudiyettir (non-existence); bu gayr-i mevcudiyet Allah'ın Mutlak Mümkünlügünün mütemmimi olan asıl cüz'üdür (partie intégrante): Bu, Allah'ın essiz, benzersiz, ortaksız Tevhidinin tasdikidir.

Mutlak Bir'in tasdiki demek olan Tevhid, Kendi'nin (le Soi) bilinmesiyle Rabbin bilinmesi içinde düalist bilgisizliginin yokluguna, ilahi Zat ile bizim zatımızın ezeli özdesligine götürür. Bu kitabın amacı, Müslüman'ın Amentüsünden yani La ilahe illa'llah / Allah'tan baska tanrı yoktur; kelime-i tevhidden ve onun tasavvufî yorumundan hareket eden sûfi metafiziginin temel görünümlerini açıklamaktır; ki bu yoruma göre, Tanrı, Tek olan Bütündür ve Tek olan bu Mutlak Varlık bütün her seydir. Iste biz, hem Islam metafizigi hem de evrensel metafizik olan bu metafizigi, aynı zamanda bu metafizikten çıkan kozmolojiyi, ayrıca insanı birlikte varolus (coexistentielle) vehminin dısında ikincisi olmayan Mutlak Bire (el-Ahad, es-Samed) götüren tevhid yolunu ele alıp yeniden anlatacagız.

Hayat el-Harrânî

Okuyucu Yorumları